کرهی زمین با بحران دست در گریبان است
infobae
به گفته‌‌ی محققان، شیوع یک ویروس کشنده و رکود اقتصادی گسترده در سال گذشته مانع از افزایش گازهای گرم‌کننده‌‌ی زمین در جو به بالاترین سطح خود در تاریخ نشد. تقریباً یک سال پس از آنکه ویروس کرونا هواپیماها را زمین‌‌گیر، کارخانه‌‌ها را تعطیل و رفت‌‌وآمدها را متوقف کرد، دانشمندانی که جو زمین را بررسی میکنند، اثری از کاهش انتشار گازهای کربنی نیافته‌اند.
در واقع، براساس گزارش جدید «سازمان ملیِ اقیانوسی و جوی آمریکا» که با عنوان «وضعیت اقلیم در سال 2020» منتشر شده است، زمین بی‌‌شک در وضعیت بدتری نسبت به قبل قرار دارد.
در حالی که بشر با مرگبارترین بیماری عالم‌‌گیر در یک قرن اخیر مقابله میکرد، بسیاری از اعداد و ارقام حاکی از افول فاجعه‌آمیز سلامت کرهی زمین در سال 2020 بود. میانگین دمای جهان با داغ‌‌ترین دما در کل تاریخ برابری میکرد. منابع پنهان متان، غلظت این گاز را در جو به اوج بی‌‌سابقه‌‌ای رساند. سطح دریاها به بالاترین میزان ثبت شده رسید. آتش‌سوزی غرب آمریکا را ویران کرد؛ و ملخها به شرق آفریقا هجوم بردند.
شاید این یافتهها آشنا به نظر برسند زیرا پس از ارزیابی مشابهی از سوی هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC) سازمان ملل متحد منتشر شدند. این یافتهها با گزارش سال گذشته‌‌ی «سازمان ملی اقیانوسی و جوی آمریکا»، که حاکی از گرمای بیسابقه و بالاترین سطح انتشار گازهای گلخانهای بود، همخوانی دارد.
ملخها در آوریل 2020 منطقه‌‌ای در ایالت سامبورو در کنیا را ویران میکنند، بخشی از موج هجوم ملخها در شرق آفریقا. عکس: لوئیس تاتو برای واشنگتن پست
جسیکا بلوندن، اقلیم‌‌شناسی که از 11 سال قبل یکی از تهیه‌کنندگان گزارش‌های «وضعیت اقلیم» بوده، می‌گوید: «این رکوردی است که بارها و بارها تکرار خواهد شد. اوضاع هر سال وخیم‌تر میشود زیرا انتشار گازهای گلخانهای هر سال رخ می‌‌دهد.»
گاهی بلوندن احساس میکند که همچون پزشکی است که بیمارش به توصیه‌‌های سلامتی بی‌‌توجه است، و در نتیجه بیماری خفیف او به بیماری مزمن تبدیل میشود. تا اینجا، بیمار عملاً به نارسایی چند عضو مبتلا شده است. او می‌گوید: «این بیماران همچنان به هله‌هوله خوردن ادامه می‌‌دهند.»
دانشمندان هشدار می‌‌دهند که بدون تلاش‌‌های منسجم و هماهنگ برای کاهش انتشار گازهای کربنیِ ناشی از سوخت‌‌های فسیلی و سایر فعالیت‌‌های انسانی، وضعیت زمین رو به وخامت خواهد رفت.
ارزیابی «سازمان ملی اقیانوسی و جوی آمریکا»، که این هفته در خبرنامه‌‌ی انجمن هواشناسی آمریکا (AMS) منتشر شد، مبتنی بر نتایج تحقیقات 530 دانشمند در 66 کشور است.
به نظر پژوهشگران، کاهش 6 تا 7 درصدی انتشار گازهای کربنی در سال گذشته تأثیر پایداری بر جو نداشته است. در مقایسه با بیش از 1500 گیگاتن دی اکسید کربنی که انسان از زمان شروع انقلاب صنعتی آزاد کرده است، کاهش 2 گیگاتنی انتشار دی اکسید کربن در زمان سفت‌وسخت‌ترین شهربندان‌های مربوط به ویروس کرونا، کم‌اهمیت به نظر می‌رسد.
همان‌‌طور که گلن پیترز، دانشمند مرکز تحقیقات بین‌‌المللی اقلیم، در توئیتی نوشت: «جو مانند وان حمام (دچار نشتی) است، حمام همچنان از دی اکسید کربن پر میشود، مگر آن که شیر آب را ببندید.»
میانگین غلظت دی اکسید کربن در جو در سال 2020، ۴۱۲/۵ ذره در میلیون بود که حدود ۲/۵ ذره در میلیون از میانگین سال 2019 بالاتر است. این عدد از همهی ارقام ثبت‌شده در 62 سال گذشته بیشتر است. حتی حباب‌های هوای محبوس در دل تودههای یخ که 800 هزار سال قدمت دارند، محتوی این مقدار گاز نیستند، که این امر حاکی از بیسابقه بودن سطوح کنونی در تاریخ است.
دی اکسید کربن معمولاً چند صد تا هزار سال در جو باقی می‌‌ماند. بنابراین، بشر باید مدت طولانی‌‌تری از انتشار گازها خودداری کند تا از غلظت آلاینده‌‌ها کاسته شود.
به‌رغم کاهش کوتاه‌مدت انتشار دی اکسید کربن، سال 2020 شاهد بیشترین افزایش سالانه در انتشار متان بود. این گاز تنها حدود یک دهه در جو باقی می‌‌ماند اما می‌‌تواند بیش از 80 برابر دی اکسید کربن در آن بازه‌‌ی زمانی گرما تولید کند.
یکی از اعضای یک سازمان غیرانتفاعی که چاه‌‌های متروکه‌ی نفت و گاز را می‌بندد، میزان نشت گاز متان از یک چاه نفت بسته‌شده در یک گندم‌زار آیِش در منطقه‌ی تول واقع در شمال شهر شِلبی در ایالت مونتانا را می‌سنجد. عکس: آدریان سانچز گونزالس برای واشنگتن پست
دانشمندان نمی‌‌دانند که چرا غلظت متان به میزان چشمگیری ــ ۱۴/۸ ذره در میلیارد ــ افزایش یافته و به بالاترین سطح در هزاران سال گذشته رسیده است. حفاری و توزیع گاز طبیعی به افزایش انتشار متان کمک میکند. افزون بر این، این گاز توسط میکروب‌‌هایی تولید میشود که هم در محیط‌های طبیعی مانند تالاب‌‌ها و هم در محیط‌های مصنوع انسان مانند محل‌‌های دفن زباله و مزارع وجود دارند.
شین لان، شیمیدان جوی آزمایشگاه پایش جهانی «سازمان ملی اقیانوسی و جوی آمریکا»در شهر بولدر واقع در ایالت کلرادو می‌گوید: «این تحقیق هنوز پایان نیافته است.»
اما لان سرنخ‌هایی یافته است. نوعی از متان که از سوخت‌‌های فسیلی منتشر میشود، به طور نامتناسبی شامل اتم‌‌های کربن با یک نوترون اضافی در هسته‌ی آنها است ــ نوعی، یا یک «ایزوتوپ»، که با نام کربن 13 شناخته میشود. منابع میکروبی متان غنی از کربن 12 هستند که فاقد نوترون اضافی و اندکی سبکتر است.
اخیراً، نسبت متان حامل ایزوتوپِ کربنِ سبکتر در حال افزایش بوده است و این امر نشان می‌‌دهد که افزایش اخیر گازهای گلخانهای منشأ میکروبی دارد که ممکن است از باکتری‌‌های موجود در روده‌‌ی دام یا تجزیه‌‌ی لجن در محل‌‌های دفن زباله ناشی شود.
اما احتمال نگران‌کننده‌‌تر این است که منابع طبیعی متان ــ مانند نمک‌‌زارها، زمین‌‌های زغال‌سنگی و جنگل‌‌های درخت کَرنا ــ بر اثر گرم شدن کرهی زمین متان بیشتری منتشر میکنند. دماهای بالاتر می‌‌تواند متابولیسم میکروب‌‌ها را افزایش داده و لایه‌‌ی منجمد دائمی اعماق زمین را به تدریج ذوب کند، در حالی که افزایش سطح آب دریا ممکن است برخی از مناطق ساحلی را به باتلاق‌‌های منتشرکننده‌‌ی متان تبدیل کند.
لان می‌گوید: «این امر می‌‌تواند نشانه‌‌ی بازخورد اقلیمی باشد. بنابراین، می‌‌تواند پیش‌بینیِ آینده‌ی اقلیم را دشوارتر کند.»
رویدادهای سال 2020 نشان می‌‌دهد که واکنش کرهی زمین به انتشار گازهای گلخانهای توسط انسان به شدت تغییر کرده است. بسته به مجموعه‌‌ی داده‌‌های مورد استفاده (دانشمندان «سازمان ملی اقیانوسی و جوی» پنج نمونه را بررسی کردند)، سال گذشته یا به طور مشترک با سالی دیگر گرم‌‌ترین سال تاریخ بود، یا یکی از سه سال گرم تاریخ بود.
دماهای بالا به‌ویژه به این دلیل قابل توجه بود که در سالی رخ داد که تغییرات طبیعی در حرکت باد و آب تمایل به خنک کردن زمین داشت. در گذشته هیچ‌یک از چنین سال‌هایی این‌قدر گرم نبوده است.
بر اساس گزارش «سازمان ملی اقیانوسی و جوی»، سطح متوسط جهانی دریا در سال 2020 برای نهمین سال متوالی ــ در اثر ذوب یخچال‌های طبیعی، تودههای یخی و گسترش آب‌‌های گرم‌تر ــ بالاتر رفت. از زمانی که دانشمندان شروع به اندازه‌گیری ماهواره‌‌ای کردند، سطح دریا حدود 9 سانتی‌متر بالاتر از متوسط سال 1993 است.
فهرست رکوردهای شکسته‌شده بی‌پایان بود.
دورترین شهر شمالی روسیه، ورخویانسک، درجهی حرارت بالای 100 درجهی فارنهایت را ثبت کرد ــ گرم‌‌ترین دمای ثبت شده در دایره‌‌ی قطبی. در آن سوی کرهی زمین، ایستگاه اسپرانزا رکورد دمای قطب جنوب را با 2 درجهی فارنهایت شکست و به رکورد ۶۴/۹ درجه رسید. دره‌‌ی مرگ در کالیفرنیا شاید بالاترین دمای زمین را در قریب به یک قرن شاهد بوده است. افزون بر این، اروپا، مکزیک، ژاپن و مجمع‌الجزایر سیشل ــ واقع در اقیانوس هند ــ همگی داغ‌‌ترین سال‌‌ها را تجربه کردند.
گردشگران در مرکز بازدیدکنندگان Furnace Creek در پارک ملی Death Valley در کالیفرنیا توقف میکنند تا از دماسنجی که دمای 133 (حدود ۵۶ درجه سلسیوس) درجهی فارنهایت را در 11 ژوئیه نشان می‌‌دهد عکس بگیرند. عکس: ملینا مارا/واشنگتن پست
و تشدید شرایط آب‌وهواییِ طاقت‌فرسا ویران‌‌گر بود.
به گزارش «سازمان ملی اقیانوسی و جوی»، اَبَرتوفند «گونی» قوی‌‌ترین توفانی بود که رخ داد و بر اثر آن بادهایی با سرعت 195 مایل بر ساعت فیلیپین را درنوردید. توفان‌‌های گرمسیریِ پرشماری در اقیانوس اطلس شمالی به وقوع پیوست، به طوری که هواشناسان برای نام‌گذاری آنها حروف الفبا کم آوردند. زمانی که دو توفان رده‌‌ی 4 در ماه نوامبر طی دو هفته به نیکاراگوئه رسید، متخصصان مجبور شدند که از حروف یونانی اتا و ایوتا استفاده کنند.
سوزاندن جنگل‌‌ها و علفزارها 1714 میلیون تن کربن به جو وارد کرد. در حالی که شیلی یازدهمین سال خشکسالی خود را سپری میکرد، سیلاب‌‌های قدرتمند ویرانی‌‌هایی را در کشورهای اطراف دریاچه‌ی ویکتوریا در شرق آفریقا به جا گذاشت. حدود 84 درصد از سطح اقیانوس دست‌‌کم یک موج گرمای دریایی را تجربه کرد.
بلوندن می‌گوید: «این شرایط آب‌وهواییِ غیرمعمول و شدید است که واقعاً برای من قابل توجه است.»
اما سال 2021 در حال پیشی گرفتن از شرایط آب‌و‌هوایی طاقت‌فرسای سال گذشته است. به نظر «سازمان ملی اقیانوسی و جوی»، ژوئیه‌ی 2021 گرم‌‌ترین ماه ثبت شده بود. موج گرما مناطق شمال‌غربی اقیانوس آرام را سوزاند، و دانشمندان می‌‌گویند که این امر بدون تأثیر انسان «عملاً غیرممکن» بود. سیل چین، آلمان، ایالات متحده و بنگلادش را درگیر کرده است. افزون بر این، خشکسالی در ماداگاسکار این کشور را در آستانه‌‌ی شرایطی قرار داده که سازمان ملل متحد آن را اولین قحطی ناشی از تغییرات اقلیمی جهان می‌‌داند.
بلوندن می‌گوید: «این موارد هر سال شدیدتر میشود. اگر انتشار گازهای گلخانهای را کاهش ندهیم، همچنان ادامه می‌‌یابد. … و به طریقی، همهی ما را تحت تأثیر قرار خواهد داد.»
برگردان: رزا بهروزی نوبر
سارا کاپلان خبرنگار روزنامه‌ی «واشنگتن پست» در حوزه‌ی تغییرات اقلیمی است. آنچه خواندید برگردان این نوشته با عنوان اصلیِ زیر است:
Sarah Kaplan, ‘Many measures of Earth’s health are at worst levels on record, NOAA finds’, The Washington Post, 26 August 2021.
