تاریخ انتشار: 
1402/02/14

چرا جمهوری اسلامی از موسیقی رپ می‌ترسد؟

حمیدرضا نبئی ــ امید احسانی

موسیقی رپ در سال گذشته و پس از شکل‌گیری جنبش «زن، زندگی، آزادی»، جامعه‌ی ایرانی را به‌خوبی همراهی کرد و مخاطبانش هم رشد چشمگیری داشت. تعداد زیاد ترانههای رپی که برای این جنبش ساخته و منتشر شد شاهد این موضوع است.

فروردین‌ماه سال ۱۴۰۱ ما در رسانه «آسو » پادکستی منتشر کردیم تحت عنوان «رپ فارسی؛ روایت بی‌‌تعارف یک دوران مهیب» و از دلایل تأثیرگذاری و اهمیت این موسیقی صحبت کردیم. در جریان این جنبش و اتفاقاتی که برای رپرها از جمله «توماج صالحی» افتاد، بیش از پیش مشخص شد که جمهوری اسلامی بهطوری فزاینده از رپرها میترسد. تهدید و ارعاب رپرها و فعالان موسیقی رپ در روزهای اوج جنبش «زن، زندگی، آزادی» و دستگیری تعدادی رپر و در بند ماندن و حکم سنگین برخی از آنها این موضوع را تأیید میکند.

دستگیری و برخورد سرکوبگرانه با رپرها البته که امری تازه نیست. یک بار در سال ۱۳۸۶ تصمیم به برخورد گسترده با رپرها گرفته شد و یک بار هم تیرماه سال ۱۳۸۸ و بعد از اتفاقات مربوط به انتخابات آن سال بود که صفار هرندی (وزیر ارشاد تندرو وقت) از نیروی انتظامی خواست تا برای مبارزه با «جریان‌های موسیقی ناسالم» همچون موسیقی رپ وارد عمل شود. در صورتی که همان سال اردیبهشت‌ماه نیروی انتظامی طرح مبارزه با «برخی فرقههای شیطان‌پرستی» را اجرا کرد و تعدادی از موزیسینهای رپ را هم به این بهانه دستگیر کرد. آخرین عملیات عجیب‌وغریب نیروی انتظامی علیه علاقمندان رپ هم حمله به میتینگ رپرهای اغلب نوجوان شهر قم در خردادماه ۱۴۰۱ بود که برای تمرین و اجرای موسیقی رپ کنار هم در پارکی جمع شده بودند. عکسها و ویدئوهایی که منتشر شد نشان میداد این جوانان با ضرب و شتم و خشونت بسیار دستگیر شدند.

سینا متضاد (۱۳۸۶)، شاهین فلاکت (۱۳۸۶)، حُصین ابلیس (سال ۱۳۸۶)، بهرام (سال ۱۳۸۷)،  رضا پیشرو (اولین بار سال ۱۳۸۶) و صادق (۱۳۹۱) از جمله رپرهایی هستند که طی این سالها به دلیل فعالیت در موسیقی رپ فارسی دستگیر و اغلب هم بعد از آزادی ناگزیر به مهاجرت شدند. اما این دستگیریها نه تنها فعالیت رپکُنها را محدود نکرد بلکه روزبه‌روز به تعداد آنها و به تعداد مخاطبانشان افزوده شد و امروز موسیقی رپ پرمخاطبترین جریان هنر عامهپسند ایرانی است و تأثیر بسزایی در جامعه به‌ویژه بر جوانان زیر سی سال ایران دارد.

ما در این پادکست دلایل واهمه و ترس جمهوری اسلامی از موسیقی رپ فارسی را بررسی کردیم.

 

ترانه‌هایی که در این پادکست می‌شنوید:

۰۰:۴۰ «حرومی بزن» از علی سورنا / تاریخ انتشار: ۱۳۹۴

۰۳:۵۸«میدون جنگ» از توماج صالحی / تاریخ انتشار: مهر ۱۴۰۱

۰۵:۵۰«بیم» از یاس / تاریخ انتشار: اردیبهشت ۱۴۰۱

۰۸:۱۴ «این دفعه» از 021G/ تاریخ انتشار: آبان ۱۴۰۱

۱۰:۳۵ «این یکیم واسه» از سروش هیچکس / تاریخ انتشار: مهر ۱۴۰۱

۱۲:۳۰ «یه روزی» از کوروش، رها و سامی لو / تاریخ انتشار: آبان ۱۴۰۱

۱۵:۱۷ «الف» از فدایی (از آلبوم «حق») / تاریخ انتشار:  مهر ۱۴۰۱

۱۸:۰۱ «اگه» از وطنی / تاریخ انتشار: فروردین ۱۳۹۹

۲۰:۴۷ «پروا» از سُعل چگینی / تاریخ انتشار: دی ۱۴۰۱

۲۳:۱۳ «نباید رفت؟» از دیگرد و سؤال (از آلبوم کوتاه «شرقی غمگین» / تاریخ انتشار آذر ۱۴۰۱

۲۶:۰۶ «دوباره زاده میشم» از سیجل (از آلبوم «سلوجل» / تاریخ انتشار بهمن ۱۴۰۱

۲۷:۴۶ «تمومش کن» از تهی، پیشرو و عرفان (خواننده زن: ناشناس) / تاریخ انتشار اسفند ۱۴۰۱