زنان در ترکیه در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه آزادیهای فردی و اجتماعی بیشتری دارند، این امر را معمولاً نتیجهی دوران کمال آتاتورک میپندارند. اما سابقهی جنبش زنان ترکیه به دوران پیش از آتاتورک و اعلام جمهوری برمیگردد. این گزارش از مهدی شبانی در استانبول، دربارهی تاریخچهی جنبشهای فمینیستی در ترکیه است.
موقعیت ترکیه به عنوان پلی میان خاورمیانه و آسیای مرکزی و اروپا، این کشور را به معبری برای مهاجرت از کشورهای شرقی به غربی تبدیل کرده است. در طول تاریخ هم آناتولی مسیر گذر مهاجرتهای جمعی و میزبان میلیونها مهاجر بوده است. البته این مهاجرتها که دلایل و پیامدهای گوناگونی دارند، در نهایت در پیدایش جغرافیای رنگارنگ آناتولی هم مؤثر بودهاند. اما در چند سال اخیر وضعیت پناهجویان در ترکیه به مسئلهای ملی و بینالمللی تبدیل شده است.
استفاده از هنر خودنگاری برای اعتراض و نافرمانی از هنجارهای اجتماعی سابقهای طولانی دارد و امروز هم به وسیلهای برای اعتراض به تبعیضات نژادی در آمریکا تبدیل شده است.
پس از گذشت بیش از یک قرن از رواج دوچرخهسواری، دوچرخه و فرهنگی که با خود پدید آورده به امری رایج تبدیل شده است اما این فرایند، چالش بزرگی برای زنان بوده و حتی حالا هم فرهنگی به شدت مردانه دارد.
تابستان سال گذشته، در ترکیه زنی به نام امینه بلوت به دست شوهر سابقاش و پیش چشمان دختر ۱۰ سالهاش با ضربات چاقو به قتل رسید. فریادهای امینه لحظاتی قبل از مرگش که میگفت «نمیخواهم بمیرم»، تبدیل به شعار فعالان علیه زنکشی در ترکیه شده است. این گزارش از مهدی شبانی در استانبول نگاهیست به قتلهای ناموسی در ترکیه.
موزهی ایاصوفیه در استانبول، که به تصمیم حکومت ترکیه قرار است به مسجد تبدیل شود، یکی از قدیمیترین بناهای تاریخی ترکیه است که حدود ۱۵ قرن پیش به عنوان کلیسا ساخته شد. حدود ۹۰۰ سال بعد حکومت عثمانی با فتح استانبول این کلیسا را به مسجد تبدیل کرد. اما سرانجام پس از تشکیل جمهوری ترکیه در دورهی حکومت کمال آتاتورک این بنای تاریخی به موزه تبدیل شد. مهدی شبانی در این گزارش تاریخ این بنا را مرور کرده است.