Az Tehran Ta Akka

1۶ از طهران تا عکا ظهور و ارتقاء بهاءالله در سال های پایانی دوران تبعید بغداد نهایتاً منج ر به آغاز راه جدیدی شد که وی بدان اظهار امر و ظهور جدید نام داد و پیدایش آیین بهائی را به دنبال داشت . این تحول پس از بازگشت او از کردستان و پایان دوران گوشه گیری عرفانی او در زی صوفیان نقشبندیه بود. بازگشت از کوه ها یه ی سربرکشید کردستان به های جلگه دجله و فرات به میان پیروان بابیه چندان بی اهت به شب تمثیلی نیست که نیچه در آغاز چنین گفت زردشت یه دربار پیامبرش یعنی آن زردشت افسان ایه آورده است. 9 یه نکت دومی که از فحوای مدارک دوران بغداد (و پس از آن نیز) آشکار می ود ش نگرانی و وحشت مأموران دولت ایران – و بویژه کارگزاران (کنسول های) ایران در – عثمانی از توسع یه پیام بابی در ایران و سهم رهبری در بابیه تبعید بغ داد در تداوم این آیین است. اگرچه در سال های نخ ستین تبعید ظاهراً دولت قاجار خطر عمد ایه از جانب بابیان احساس نمی کرده است (و یا مدارک موجود حاکی از چنین نگ رانی نیست) لکن از یهده یه نیم 18۶0 عمدتاً بواسط یه انتصاب کارگزار جدیدی در بغداد – یعنی میرزا بزرگ قزوینی – بابیه خطر برای امنیت و بقای قاجاریه د ر مکاتبات او تأکید شده است. جای تردید نیست که دولت قاجاریه از امکان یک طغیان و یا شبه انقلاب بابی در ایران دل نگران بو .د این امر ، هم در ذهن ناصرالدین شاه ، و هم در میان دیوانیان صدر اول نظیر میرزا سعیدخان مؤتمن الملک گرمرودی وزیر امور خارجه ، و هم در میان مأمورین وزارت امور خارجه نظیر حسین خان مشیرالدوله که ابتدا وزیر مختار و 9 پیامبری که دلزده از مردمان به انزوای کوهستان پناه می بَرد و پس از دورانی تأمل و تفکر در ا حوال خویش و جهان با پیامی نوبنیاد و آیین شکن به جهان مردمان باز می گردد تا آنان را از پی ام نوین خویش آگاهی دهد و در مقابل، تحقیر و رنج را برای خود باز خرد. طرفه آنکه نیچه این شاهکار فراکیش اندیشانه خ ی ویش را در 1883 تا 188۵ سروده است که سال های مقارن پایان زندگی بهاءالله در تبعید فلسطین بود و در همین سال ها بود که آیین جدید او شکل نهایی یافت. ا ین تقارن بین پیامبر افسانه ای ساخته ی متفکر آلمانی و پیامبر وارسته ی ایرانی در ت بعید را باید بیش از آنکه امر معجزه آسایی شمرد ناشی از فضای پایانی قرن نوزدهم در کشش به پشت سر گ ذاردن ساختارهای کهن فلسفه و آیین دانست. (پر داختن به این داستان را باید به زمان دیگری موک ول کرد.)