Az Tehran Ta Akka

17۲ از طهران تا عکا منابع بهائی مسبب اصلی و محرک میرزا ی حیی صبح ازل را در رد ادعا الله و ی بهاء برخاستن به ادعا یی جدید یکی از پیروان ا و بنام سی محمد د اصفهانی می دانند که از هنگام ورود به ادرنه همواره می کوشید که به اختلاف دو برادر دامن زند . 11 در وی سال 18۶7 به استانبول رفت و با همراهی آقاجان بیک ، معروف به کج کلاه که ، بازنشست یه قسمت توپخانه ارتش عثمانی بود به ترویج مقاصد خود همت گماشت. 12 بر اساس این منابع، یکی از اقدامات محمد سید اصفهانی و دستیارش شامل تحریک و برانگیختن افکار مقامات عثمانی و سفیر ایران علیه به اءالله بود . این ،دو با رفت و آمد به سفارت ایران از بهاءالله نزد وزیر مختار بدگویی نم می ودند و با القاء مطالب زهرآگین را او نسبت به بهاءالله بدگمان می ساختند. 13 اسنادی که اکنون به دست آمده حد اقل چنین می نمایاند که میرزا حسین خان از اختلاف دو برادر آگاهی کامل داشت و از این امر برای پیشبرد مقاصد خود در نابود ساختن این نهضت استفاده می نمود. 14 چنین ی هم و از سوء قصد بابیان تندرو نسبت به جان خویش در هراس بوده و علاوه بر ابراز این نگرانی به وزیر امور خارجه ایران چه بسا که این تصور را به مقامات عثمانی نیز القاء می نمود. 15 فاضل مازندرانی در مورد نحوه ی تلاش های این افراد می نویسد: مکاتیب بی امضاء به خانه های دولتیان افکندند و به وسایل متنوعه 16 شهرت دادند که جمال ابهی [بهاءالله] چند هزار جمعیت فراهم کرده و با رؤسای بلغارستان و سفرای بعضی 11 قرن بدیع 33۵ ؛ 165 GPB Shoghi Effendi 12 آقاجان بیک اهل سلماس آذربایجان و افسر توپخانه ارتش ایران بود که به عثمانی فرار کرده و در ارتش آن کشور خدمت می کرد. وی در سال 18۶۶ بازنشسته شد و پس از آشنایی با سید محمد اصفهانی دستیار او در ترجم نامه یه هایش به ترکی و مراجعه به م قامات دولتی ب رای پیشبرد اهداف یحیی صبح از ل شد. 13 قرن بدیع ، 3۴1 ؛ 168 GPB Shoghi Effendi 14 وزیر مختار ایران آقاجان بیک و همدستان سید محمد را تشویق به تفتین و فساد می کرد و وعده می داد که حمایت از ایشان نماید. مازندرانی، ظهورالحق :۵ ،18 ، قابل دسترسی در سایت زیر: http://www.h-net.org/~bahai/arabic/vol3/tzh5/5tzho014.jpg 15 نﻜ. به سند شماره ۲1 . 16 شیوه های گوناگون.