Az Tehran Ta Akka
18 از طهران تا عکا بهائیان مصر می نمایاند ، آنان را در ت حریک دولت قاجار علیه بابیان تبعیدی و آزار و حبس و تبعید و وادار کردن بابیان و بهائیان به توبه و ترک عقایدشان تشویق می کرد. بهره وری مالی و مداخل غیر قانونی دیپلمات های ایرانی و بویژه کار گزاران د ولت ایران غالباً از راه اخاذی و زورگویی، فروش تذکره، دسیسه و نفوذ در داخل جامع یه ایرانی از راه نصب ع مال و جاسوسان، همدستی با مقامات دولت محلی های میزبا ن و پرداخت رشوه و پیشکش به ایشان و درگیری های طولانی و پیچیده با مقامات دولتی بر سر مسائلی چون تابعیت حاصل می شد. اگر چه بودند بسیاری از ای ن کارگزاران که با ایرا نیان مهاجر با مدارا و دوستی رفتار می کردند ولی بسیاری نیز از مقام خویش سوءاستفاده های بزرگ و مستمر می ب ردند. علل اصلی نفوذ شگرف کارگزاران ایران بر اتباع ایرانی مقیم ب خارج را اید به تحولا ت عمده در تاریخ دیپلماسی ایران در قرن نوزدهم مربوط دانست. نخست آنکه در نیمه قرن نوزده یه توسع روابط بین المللی، تجارت خارجی و مهاجرت مستمر ایرانیان برای کسب و کار به سرزمین های همسایه ، دولت ایران را ملزم می سا خت که کارگزاری های جدیدی در شهرهای بزرگ از جمله استانبول، بغداد، قاهره (و اسکندریه)، تفلیس، استرخان، بمبئی و بعدها بیروت ، باکو و عشق آ باد تأسیس کند تا به امور متعدد تابعیت ایرانیان مهاجر رسیدگی کنند. این توسع رو یه زافزون شبک یه دیپلماتیک لاجرم محتاج هزین یه بزرگی بود که دولت ایران بخاطر محدودیت های مالی و کمبود در آمد بسختی از عهد یه آن بر می آمد. نهادینه شدن مفهوم مداخل در نظام دولتی قاجار یعنی درآمد ی غیر رسمی ( ا ی نوعی اخاذی پذیرفته شده چه در داخل یا خارج از ایران که ،) منبع بسیار بزرگت ری از حقوق رسمی این مأموران بود، کارگزاران را در برقراری ممر درآ مد از راه های غیر قانونی تشویق و تأیید می کر د. از همان اوایل کار یعنی از ده یه 18۴0 بیش از پیش بر اعضای نمایندگی های ایران در خارج روشن شد که خود بایستی از راه همین مداخل امور کارگزاری را اداره کرده و زندگی خویش را أت نیز مین کنند. مخارج گزاف نگاهداری ن وکر و خرج سفره که برای حفظ آبروی دیپلماتیک و نیز جلال و جبروت ظاهری سفراء و کارگزاران ایران لازم بود محر یکه دیگری برای کسب درآمد بیشت ر بشمار می آمد. اینان اغلب کوشش داشتند تا با همپایگان خود، یعنی لمات دیپ های
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2