Az Tehran Ta Akka

پیشگفتار ۲1 مقدمّات و علل تبعید از بغداد اما آنچه که دلیل فاعلی برای بحران تازه بود آنکه در اوایل ده یه 18۶0 وضعیت سیاسی ایران به نحو چشمگیری به ضرر بابیان بغداد تغییر کرد. پایان صدارت یهسال هفت میرزا آقاخان نوری و عزل او در سال 18۵8 ایهدور به پایان آورد که از آغاز اقامت بهاءالله و همراهانش در بغداد ، بابیان را از گزند عمال دولتی ایران یش ب و کم مصون داشته بود. میرزا آقا خان نوری علی ، صدر اعظم رغم آنچه منابع عصر پهلوی دربار او یه غالباً نوشته ، اند دولتمداری سیاس و در کار خود ورزیده بود. تصویر بسیار منف ی از وی بیش از هر چیز بخاطر مشارکت وی در قتل میرزا تقی خان امیر کبیر بود که پیش از نوری مقام صدارت را داشت. اگرچ ه درگیری او با دولت انگلستان در جنگ هرات و شکست ایران موقع نوری را متزلزل ساخت و نهایتاً منجر به سقوط او شد، ولی در دوران هفت سال یه صدارتش که آغاز آن مقارن با گرفتاری بهاءالله و سپس تبعید او و برخی اتباعش به عراق عرب بود وی گو ئ یا به نوعی سازش و آشتی حتی منی با ض بابیان رسیده بود . نیز شاید چنین می اندیشید که می باید خطر ار بابیه در سرزمین مجاور ایران چون حرب ایه در مقابل شاه قاجار و یا مخالفانش در داخل دستگاه دیوان هم چنان زنده نگاه دارد. اگرچه مدرکی از این آشتی ضمنی در دست نیست ولی شاید بتوان گفت که آسا یش نسبی بهاءالله و بابیان در سال های صدارت میرزا آقاخان و اینکه دولت ایران ارائ یه دعوایی با دولت عثمانی دربار یه رفتار بابیان نک رده است دلیل ضمنی بر این امر باشد. میرزا آقا خان و بهاءالله هر دو از خاندان های دیوانی نوری بودند و پیوندهای سببی خانوادگی ایشا ن در وقایع پس از سوءقصد به شاه در سال 18۵۲ شاید تا انداز ایه بهاءالله را از خطر بسیار محتمل انتقام شاه و دولتیان رهانیده بود. گروه بزرگی از بابیان ، چه آنان که در طرح سوءقصد به شاه دست داشتند و چه آنان که گناهی جز اعتقاداتشان نداشتند ، در یک کلان کشتار ه ب دست دیوانیان ، نظامیان، ش اهزادگان و حتی نمایندگان اصناف کشته شدند . طراح این کلان کشتار کسی جز میرزا آقاخ ان نبود. در اوایل ده یه 18۶0 اگرچه میرزا آقاخان پس از عزل در تبعید داخلی یزد بسر می برد ولی کماکان تا پایان ناگهانی کارش در 18۶۵ دایماً در کار دسیسه و نقشه چینی و توسل برای بازگشت به قدرت از دست رفته اش بود. شواهد چند ی که از