Az Tehran Ta Akka

پیشگفتار ۲۵ همایونی بجا نب محافظه کاران قدرتمند دیوانی بود. چاپ و توزیع یک شب ی نامه انتقادی که کاستی های دستگاه دولت را مآلاا منوط به خودکامگی ناصرالدین شاه می دانست سبب شد که نه تنها میرزا ملکم خان که یکی از بانیان اصلی ف راموشخانه بود به تبعید بغداد فرستاده شود بلکه پدرش میرزا یعقوب که سمت منش ی ایرانی وزیر مختار روس را داشت نیز به فرمان شاه از ایران رانده شود. این هر دو نگارندگان شب نامه انتقادی مذکور شناخته شده بودند. 12 سوای ملکم و پدرش ، در سال های بین 18۶۲ تا 18۶۴ جمعی دیگر از اصلاح طلبان و روشنفکران ایران نیز به اتهام همکاری با فراموشخانه و یا ا براز عقاید ارتدادی و یا احتمال مخالفت با دستگاه سلطنت و پیوند با ار دچ ، بابیه و ی گرفتار تبعید و یا در پنهان و آشکار بدست عوامل دولتی کشته شدند. از جمله یکی نیز میرزا حبیب اصفهانی، نویسنده، مترجم و شاعر درخشان این دوره بود که به ام اته ارتداد و شاید نزدیکی با بابیه با زحمت زیاد از ایران متواری شده نهایتاً ساکن ا ستانبول شد و مابقی عمر را در آنجا بسر آورد . در دهه های میانی قرن نوزده فاصل یه بین آنان که اسماً متهم به بابی ودند و ت ب آنان که واقعاً پیرو آراء آیین بابی بودند بخوبی رو شن نبود و چه بسا که بسی ار کسان که در حد وسط این دو قطب اتهام و اطمینان سیر می کردند. به همین لحاظ مفهوم ابیه ب نیز از جانب ی مرادف با یک جریان انقلابی ضد فقهی و دولت ستیز بود ، و از جانب دیگر نماینده یک فکر پیشرو فرا اسلامی شمرده می .شد آراء ایهپار حتی الحادی محض نیز در درون بابیه رسوخ داشت. بنا به گزارشاتی که در دست است در بلوای عامی که در سال 18۶۴ در طهران برپا شد جمعی بر این باور بودند که ادی یههم ان بیهوده اند . سرکوبی جریانات انتقادی نهایتاً در اواسط سال 18۶8 منجر به کودتای خفیفی در داخل دو لت قاجار شد که قدرت را بیش از پیش در ا نحصار محافظه ر د انکار شاه . آورد در همان سال محم د خان قاجار دولو را که سمت سرکشیک چی دربار را یهشبه به داشت به صدارت منصب سپهسالاری من ص وب کرد تا همراه با میرزا ی وسف آشتیانی و میرزا سعید خان مؤتمن الملک اتحاد سه گانه محافظه کار جدیدی ر ا پایه ریزند. روی کارآمدن محم د خان کوششی از طرف دولت قاجار بود تا بیش از پیش 12