Az Tehran Ta Akka

پیشگفتار ۲9 ایران جای شگفتی نیست که بسیاری از ایشان به جانب پیام و آراء باب جلب شده و عراق را تدریجاً مر کز مناسبی برای جذب به آیین بابی - بهائی سازد. مکاتبات فراوان در آرشیو دولت عثمانی و در مدارک ایرانی چاپ شده یا منتشر نشده حاکی از منازعات دیپلماتیک فرا وان بین دولتین است که عمدةا از طریق کارگزاران بغداد و در زیر نظارت وزیر مختار ایران در استانبول صورت گرفته و کم و بیش حل و فصل می شد. شیوع این منازعات دی پ لماتیک که یک رشته سایل م دیگر از جمله وضعیت کردهای مرزنشین را در بر می سال ، گرفت ها ادامه یافت. این مناقشات عامل دیگری برای تن ش و درگیری با جامع یه بابی و در جامع یه بابی نیز بود. از طرفی جناح تندرو د ون ر بابیه که بیشتر برخاسته از میان مح روم ترین قشرها بودند این نارضایی عموم ی در میان شیعیان را یه زمین مساعدی برای جذب به پیام ضد قاجار خود می دانست. از طرف دیگر جناح مسالمت جو و آشتی اه به خو رهبری بهاءالله در صدد ترمیم مناسبات با هر دو دولت و پیمودن طریق صلح و عدم خشونت و جذب پیروان بیشتر در داخله ایران بود و هدفش آن بود که اصولاا مسیر یه جامع بابی را به جانب یک جریان غیر سیاسی و آ رامش طلب و فرا - مرزی پی ش برد. معذلک این وجه نظر بهاءالله و پیروانش همواره از جانب دولت ایران و شخص ناصر الدین شاه با سوءظن و ناباوری و خصومت پاسخ داده شد. در این طریق علا وه بر میرزا سعید خان که از سال 18۵8 مختار مطلق در امور خارجه شمرده می شد و گاهی حتی بدون مشورت با شاه آمال خویش را از طریق عوامل خود در داخل و خارج پیش می برد، شخصی ت بارز دیگر میرزا حسین خان مشیرالدوله با نفوذت رین ت دیپلما ایرانی و گ یه ارندذ خط مشی سیاست خارجی آن دوران بویژه در قبال دولت عثمانی بود. وی در مقام وزیر مختار مقیم استانبول و س پس با احراز نخس تین مقام سفارت کبرای ایران در باب عالی مسئولیت اصلی در مواجهه با مشکل بابیان بغداد را بر عهده داشت. چنانکه م’ دارک غنی ‘ روشن می سازد میرزا سعیدخان و میرزا حسین خان توأماً اخراج بهاءالله را از بغداد طرح ریخته سپس با یک سلسله مذاکرات با باب عال ی آن خواسته را به اجرا درآوردند. موفقی ت این طرح بیش از هر چیز منوط به کوشش های میرزا حسین خان و در یهسای روابط حسنه او با رجال عصر تنظیمات از جمله عالی پاشا و فؤاد اپ شا بود. مشیرالدوله دیپلماتی کارکشته، با پشتکار و رفیق باز با قلمی نافذ و نظری دقیق بود که