Az Tehran Ta Akka

30 از طهران تا عکا علی رغم مشکلات ایران و عثمانی در مسایل مرزی و امور عراق عرب توانسته بود جای خویش را در دستگاه دولتی عثمانی محکم ساخته و با اعمال اهرم های فش ار و گفتگوهای طولانی دولت عثمانی و مقامات محلی ولایت بغداد را وادار کند که رغم علی اکراه در متابعت از خواسته های ایران سرانجام بهاءالله و همراهانش را از بغداد برانند. اگر چه نقطه نظر مشیرالدوله در سال های بعد نسبت به بهائیان ا ندکی تعدیل شد، ولی در سال های مورد نظر ما یعنی ده یه 18۶0 میرزا حسین خان در سمت سفارت استانبول از هیچ کوششی در راندن بابیان دریغ ننمود. به همین منوا ل رفتار وی با با - بیان بهائیان مصر در اواخر دهه 18۶0 – – بیاید چنانکه همواره بر ستیزه جویی و بهره وری شخصی و مالی باقی ماند. از ادرنه تا عکّا تبعید بابیان با راندن ایشان از بغداد بپایان نرسید. اگر چه سیگ ل به استانبول و سپس به ادرنه در واقع به معنی جدایی افکندن بیشتر با جامع بابیا یه ن ایران بو د ولی از سوی دیگر امید بهاءالله به امکان اقامت در استانبول می توانست گشایش ی در کار بسته بابیان باشد. استانبول در ده یه 18۶0 تحولا شاهد ت چشم گیری چون پیدایش فکر مشروطه و نخستین قدم ها ب رای برگزاردن مجلس عوام بود. اعلام ریف خط ش در 1839 که حاوی پار ایه اصلاحات دولتی بود، از جمله بردباری در مورد پیروان ادیان دیگر، لزوم حفظ حقوق شخصی و برابری ملت های زیر سلط یه امپراط وری عثمانی را تأیید می در کرد. 18۵7 بار دیگر در پایان جنگ های کریمه در فرمانی که بنام خط همایون مشهور است این اصلاحات به نحو روشن تری تأکید شد. اید در ش 18۶3 بهاءالله در عزیمت از بغداد به استانبول به عوارض مثبت چنین اصلاحاتی امیدوار بود و می اندیشید که رجال تنظیمات به پیام او به دید یه مساعدی خ واهند نگریست. درآمدن او در جامه و هیئت شیوخ نقشبندی و هم چنین نگارش الواح ب ه سیاق اذکار صوفیه و برقراری یه رابط شیخ و مرید ی با اصحابش معنی بی شتری می یافت. بیش از همه درونی ساختن جهان بینی عرفانی وحدت وجود (و یا به عبارت دیگر تعبیری اشراقی از نظری یه وحدت وجودی) چنین تغییر جدی دی در دی دگاه بهاءالله را با دید یه انقلابی بابیان در ده یه اول پیدایش آن متف جنبش اوت جلوه