Az Tehran Ta Akka

ناصرالدین شاه و نهضت بهائی - بابی 337 دو م با بیش از ۲۵00 طلبه داشت. این مجتهدین نیز هر یک کباده ی قدرت می کشیدند و کوشش در ازدیاد قدرت و نفوذ خود داشتند. 1 نیروی قدرتمند دیگر شهر سران ایلات و عشایر از جمله خوانین و ایلخا های ین بختیاری و خاندان های قدیمی بودند که هر یکخود را دارای زمینه ایه و سابق برای کسب قدرت و نفوذ بر رقبا می دانستند. 2 علیرغم جو شدید مذهبی اصفهان – و شاید به همان سبب – در همان دوران گروهی از روشنفکران و نواندیشان اصفهان به افکار و مکاتیب فلسفی، عرفانی و ص وفیگری و از همه چشم گیر تر نهضت های بابی، بهائی روی آوردند. افکار بابی - بهائی نه تنها در اصفهان بلکه در قصبات و شهرک های اطراف مثل نجف آب اد، سده، آباده و غیره نفوذ کرد و طرفدارانی یافت. از دو اقلی ت بزرگ یهودیان و مسیحیان که از دیر ایام در این شهر ساکن بودند، یهودیان همان طور که خواهیم دید بیش از همه مورد آزار قرار داشتند. جمعیت مسیحی اصفهان – بیشتر شامل ارامنه ی جلفا، به چند دلیل از امنیت بیشتری ب مند هره بودند. هم دینی مسیحیان با دولت های قدرتمند غربی عاملی بود برای حفظ آ نان از 1 مهدی ملک زاده در مورد قدرت روحانیون آن دوران می نویسد: هریک از روحانیان ... هزارها اوباش و عوام بد سابقه را که لباس روحانیت را در بر کرده بودند بنام طلا ب با ماهانه ک مک خرج دور خود جمع کرده بودند. بطور مثل، آقانجفی معروف با آنکه سواد زیادی نداشت حدود ۵000 طلبه داشت که برای اجرای اوامرش حاضر بودند و چون قشونی در تمام شئون زندگی مردم، زندگان و حتی مردگان مداخله می کردند. چون ثروتمندی می مرد تمام هستی اورا بنام سهم امام ضبط و مابین خود قسمت می ردند. ک ملک زاده، مهدی، تاریخ انقلاب مشروطیت : 1 ، طهران انتشارات سخن ، 7۲ . 2 برای شرح ظل ی رباره د جامعی السلطان و شهر اصفهان در دوران قاجار نﻜ. به Walcher, Heidi . A. In the Shadow of the King: Zill al-Sultán and Isfahán under the Qájárs, I.B. Tauris, 2008. (Hereafter: Walcher, The Shadow); ibid. Isfahan viii. Qajar Period, Iranica vol. xiii. 657-75; online at: http://www.iranicaonline.org/articles/isfahan-viii q ajar-period.