Az Tehran Ta Akka

پیشگفتار 33 حقوق شخصی اتباع به راه و روش گذشت یه باب عالی بازگشت ه و دیدگاهی اقتدار گرایانه و حتی خودکامه را پیشه ساختند. این امر در تبعید ب مجدد هاءالله و دیگر بابیان از ادرنه به عکا و فاماگوستا آشکار شد. تر تبعید به ادرنه در آغاز کار در نظر بهاءالله و پیروانی که او را در این دوره همراهی کردند بسی گران می آمد. در مقایسه با بغداد که محیطی شیعه و مسکن ایرانیان تبعیدی و زوار و مجاور ین و تجار ایرانی بود، ادرنه از جمل یه ولایات رومیلی در امپراطوری عثمانی بود که هیچ پیوندی با ایرانیان و شیعیان نداشت. گرچه آثار فرهنگی سلسله های صوفیه ایرانی تبار و هم چنین بقایای نهضت حروفی ه در درون سلسله صوفیه بکتاشی باقی مانده بود. ادرنه از نظر مذهبی شهری متنوع بود و هم جامع یه یهودی و هم جامع یه مسیحی بزرگی داشت ولی نبود ایرانیان محسوس بود و هم این شاید دلیل اصلی برای نفی بلد بابیه به این شهر قدیمی بود. اما ادرنه یه در نیم حتی دوم قرن نوزدهم ن یز هنوز ایه لمح از گذشت یه طولانی خود ر ا همراه داشت. این شهر سوق الجیشی بیزانسی از قرن چهاردهم که نخستین پایتخت امارت عثمانی بود (پیش از فتح قسطن طنیه و انتقال پایتخت در 1۴۵3 به استانبول ) به خاطر وجود جمعیت و ی یهود گیر چشم مسیحی خود لاجرم محل توجه مبلغین مسیحی اروپایی بویژه پروتستان بود . به هم ین لحاظ نوعی تجدد فرنگی - عثمانی در آن نضج یافته بود. ادرنه هم چنین به ل حاظ مجاورت با سرزمین های بالکان که در زیر سلط یه عثمانی بود، نظیر بلغارستان ، صربستان، بوسنی و مقدونیه، مدخلی برای نفوذ عقاید ملت ( گرایی Nationalism ) این سرزمین ها در بقیه ولایات عثمانی نیز بود. چون در سال های پس از جنگ های کریمه ( ۵۶- 18۵3 ) ناسیونالیست های سرزمین های بالکان کماکان برای رهایی از یهسلط عثمانی و کسب استقلال می کوشیدند ، از دیدگاه باب عالی و مقامات محلی ، عثمانی ادرنه نقط یه حساسی بشمار می آمد و در نتیجه هر نوع فعالیت ق ومی و سیاسی محل نظارت و کنجکاوی مقامات عثمانی قرار می گرفت. اما آنچه که در ادرنه تأثیر شایانی در تحول یهجامع بابی به دو گروه بهائی و ازلی داشت، شکاف ی بود که در این سال ها به وضوح بیشتری نمایان شد و عاقبت به یهگفت بهاءالله منجر به فص ل اکبر بین این دو جناح گردید. این اخت لاف و جدایی شاید محتوم را نبایستی صرفاً چنانکه برخی منابع سنتی بهائی و ازلی بر آن تأکید دارند یک اختلاف خ انوادگی بین دو برادر نوری دانست ، اگر چه چنین منازعا ت