Az Tehran Ta Akka

37۲ از طهران تا عکا سرنوشت جامع یه بهائی عشق آباد خواسته ی ناصرالدین شاه و علمای ایران برای از هم پاشیدن جامعه ی بهائی عشق آباد نه به دست روسیه ی تزاری بلکه توسط اتحاد جماهیر شوروی عمل ی شد. اوج فعالیت های بهائیان در روسیه و گسترش این آیین در آن کشور، که ظاهراً تعداد آنان را تا سه هزار نفر رسانده بود، هم زمان با تحو لات سیاسی و استقرار رژیم کمونیستی در اتحاد شوروی . بود پس از چندین سال نوعی هم زیستی و مماشات ، سرانجام با رسیدن استالین به قدرت و محدودیت شدیدی که شامل همه ها، نی دی از جمله اسلام شد، در سال 19۲8 معبد بهائی مصادره گردید و گروهی از بهائیان فعال به سیبری تبعید گردیدند. در زمان رضا شاه پهلوی با موافقت دولت ایران تهش صد نفر از بهائیان از زن و مرد و کوچک و بزرگ به ایران بازگرد انده شدن آنان د و که در زندان های سیبری بودند پس از سال ها تحم ل مشق ت جان سپردند. 63 معبد بهائی عشق آباد در سال 1938 تبدیل به گالری آثار هنری شد ولی پس از زلزله ی شدید 19۶3 که نیمی از عشق آباد را ویران ساخت این معبد نیز از بین رفت و اکنون در محل آن میدان م شجری احداث شده و مجسمه ی شاعر ترک مختوم علی در آن قرار دارد. 64 63 درباره ی سرنوشت بهائیان پس از انقلاب کمونیستی و در دوران استالین اتابک فت الله زاده ح شرحی نگاشته که اینجا می آوریم . وی پس از شرح تبعیضات و ظلم هایی که ایرانیان فراری ب ه شوروی دستخوش آن بودند می نویسد : ...این سختگیری ها و تبهکاری ها چنان که گفتم شامل تمام ایرانیان از جمله بهائیان در عشق آباد و تاشکند نیز شد. تنها کافی است دانسته شود چند صد بهائی را که سالها در ایجاد مدارس (اولین مدارس مختلط پسرانه و دخترانه توسط بهائیان ایرانی در عشق آباد باز شد) و مبارزه با بیسوادی و اداره مهد کودک ها و درمانگاه ها به دولت شوروی کمک کرده بودند روانه سیبری کردند که اغلب آن ها نیز هرگز بازنگشتند. الله فتح زاده، اتابک . خا نه ی دایی یوسف ، گفتاری در مورد مهاجرت فداییان اکثریت به شوروی ، اپ دوم، چ 103 ، نشر باران سوئد ۲00۲ . 64 در سال 198۴ که نویسنده از عشق آباد دیدن کرد هنوز عکس معبد بهائیان بر روی تنها بروشور توریستی که در هتل در دسترس بود قرار داشت ام ، ا هیچ کس نمی دانست آن بنا چیست و کجاست.