Az Tehran Ta Akka

پیوست چهارم: زندگی نامه ۴۴9 و به جای پدر امام مسجد شاه شد. وی مانند پدرش در مبارزه با بابیان و بهائیان و یهودیان از هیچ کوششی دریغ نکرد و تا پایان عمر از پای ننشست. لوح بهاءالله موسوم به لوح شیخ خطاب به اوست. وی در زمان مرگ در اصفهان یکی از مجتهدین پر قدرت ایران و از ثروتمندترین مردمان اصفهان بشمار می رفت. نوری، نصرالله (میرزا آقا خان) ( 18۵۶ - 1807 حدوداً) از سیاستمداران برجسته ی ی دوره ، قاجار که شمّ سیاسی و دوراندیشی زیرکانه ا ی داشت. به خاط ر سوابق د یوانی پدرش بزودی در دولت قاجار صاحب مقامات گوناگون شد. منابع مخالف دوران پهلوی وی را مردی جاه طلب و مورد حمایت دولت انگلستان می شناسند. در جوانی به خاطر نزدیکی با الله یار خان آصف الدوله از بستگان مادری مهدعلیا نزد وی تقرّب یافت و از نفوذ مادر شاه برای پیشبرد مقاصد خود، از جمله عزل میرزا تقی خان امیر کبیر ، سود جست. وی که پیش از این شریک صدارت امیر کبیر بود پس از عزل او سرانجام به آرزوی دیرینه ی خود که صدارت ایران بود رسید ( 18۵1 ). با رسیدن به این مقام به تدریج بسیاری از اصلاحات و پیشرفت هایی که در ز مان امیر کبیر آغاز شده بود به گوشه ی فراموشی ه سپرد . شد میرزا آقا خان در مسأله ی حاکمیت هرات ( ۵7- 18۵3 ) نقشی ماهرانه ایفا کرد ولی کوشش او برای انصراف ناصرالدین شاه از قشون کشی به هرات به انجام نرسید . پس از شکست ایران و دخالت انگلستان ناصرالدین شاه گناه شکست را به گردن او گذاشت. پس از سوء قصد نافرجام سه تن بابی به جان شاه مجری برنامه ی کشتار گروه بزرگی از بابیان شد . وی هر یک از اصناف و گروه های گوناگون را مأمور قتل گروهی از قربانیان ساخت. میرزا آقا خان نوری در ماه اوت 18۵8 از مقام خود عزل شد، اموالش ضبط گردید و خود و خانواده اش به سلطان آباد تبعید گردیدند. وی تا پایان عمر اجازه ی بازگشت به پایتخت نیافت و اواخر ایام با توطئه ا ی پاره ی از دیوانیان مخالف او و همراهی ضمنی ناصرالدین شاه در هنگام بازگشت به طهران مخفیان ه در قم کشته شد.