Az Tehran Ta Akka

۵۲ از طهران تا عکا شاید هیچ شخصی ت سیاسی در تحول تاریخی نهضت بابی و پیدایش آیی بهائ ن ی به اندازه ی ناصرالدین شاه تأثیر گذار نبوده، اگر چه این تأثیر تماماً در جهت مخالفت با این جریان و سرکوبی آن بوده است. بر خلاف پدرش محم د شاه قاجار ر که د سال های نخستین جنبش بابی رفتار نسبتاً محترمانه و اندکی مردد دربار د باب سی یه بروز داد، ناصرالدین شاه از همان اوان سلطنت روشی خصمانه پیش گرفت. این برخو یهشیو رد بدون شک متأثر از سوء قصد نا موفق بابیان در سال 18۵۲ به جان ناصرالدین شاه بود که به وسیل یه گروهی از بابیان ت ندرو به انتقام تیرب اران باب ولی کاملاا ناشیانه انجام گرفت. ناصرالدین شاه هیچ گاه این تجربه بسیار تلخ را در سلطنت پنجاه ساله اش فراموش نکرد. کوشش های دیگ ران نیز هر از چن دی به قصد جان او (و یا آنچه که او به خطا تصور می کرد سوءقصد به جان اوست) وی را در دشمنی ا ب بابیان و سپس بهائیان استوا رتر ساخت. تیرباران باب در منظر عام در 9 ژوئیه 18۵0 اً ظاهر که نخستین مورد تیرباران نظامی بوسیل یهجوخ یه اعدام در تاریخ ایران بود، در وهل یه نخستی ن کوششی از ج انب میرزا تقی خان امیر کبیر، صدر اعظم و اتابک ناصرالدین شاه ، با هدف ارعاب و زهره چشم گرفتن از عام یه مردمان و بویژه بابیان و علاقمندان بالقو یه این ج نبش د. بو این اقدام در راستای سیاست کلی امیرکبیر برای سرکوبی مقاومت مسل انه و ح طغیان های بابیان بود. تیرباران سید باب در میدان سربازخانه تبریز تنها ندکی ا پس از سرکوبی نهایی بابیان در نی ریز صورت پذیرفت. از دیدگاه دولت مدار امیر کبیر که اصلاح و تحو ل را تنها از ر اه ابتکار و اقدام دولتی و اِعمال آن از بالا دست به پ ایین دست ممکن می ، دانست نهضت بابیان در میان عام یه مردم و فرودستان امری خطرناک و سرکشی روشن در برابر مقامات دولتی بشمار می آمد و پیام آن نیز خ رافی و غیر عقلایی جلوه می کرد. امیر کبیر نوعی از تجد د دولتی را خواهان بود که نظی ر امپراطوری روسیه (از عهد پطرکبیر به بعد) و یا اصلاحات دولتی عثمانی د ر عهد تنظیمات ، اقتدارگرایانه و آمرانه بود و این روش با طبع او و شیو یه حکومت قوی دست و با کفایت او مرادف و همراه بود. وی بدین ترتیب روبرو شدن با ک ی نهضت مهدوی و آخرالزمانی نظیر بابی ه را به هیچ روی جز با درگیری و سرکوبی بر نمی تابید.