Az Tehran Ta Akka

۶0 از طهران تا عکا حتی آنان که اعتقادی به آراء بابی نیز نداشتند با این جریان بومی زاییده در درون یه جامع ایران احساس همبستگی و پیوند عاطفی می کردند. در واقع پیش از شیو ع ایدئولوژی های غربی – بویژه جریانات سوسیالیست و چپ - اندیش بهائی - بابی یه تنها جریانی بود هایهپای که شریعت اسلامی و محدودی ت های اعتقادی و رفتاری آن را مورد پرسش قرار می داد. بعلاوه اطلاق عنوان بابی یا بهائی به هر صدای مخالفی راه موث ری برای ارباب شرع و مقامات دولتی بود تا سرکوب و تنبیه هر جریان اعتراض ی را مجاز و موجه ب سازند . بدین ترتیب جامع یه نوزاد بابی و سپس بهائی از همان آغاز کار با فشارهای سهمگین دگرهراسی و منزوی سازی از جانب اکثریت دست بگریبان بود . این وضعیت اگر چه موجب آزار و ارعاب و ناایمنی بابیان و بهائیان د، ولی شمی در عین حال این جمع پراکند یه بابیان نخستین را متدرجاً به صورت یک جامع یه نیمه منسجم ولی در عین حال سیال و بیگانه پذیر در آورد. یه نکت دوم آن که این جامع یه نوپا علی رغم آزارهای بیرونی و منازعات درونی نسبتاً یک پارچه باقی ماند و در اثر جدای بابی ی ان ازلی از بهائیان ال در س ، های پس از 18۶8 ، بکلی از هم نپاشید. در این میان سهم بهاءالله در ء بقا ا و انسجام جام یهع بابی بیش از هر کسی بود. برغم آنکه او و نزدیکانش در تبعید و یهل در فاص جغرافیایی دوردستی از جامع یه بابی ایران بسر می بردند، وی توانسته بود که ارتباط خویش را با پیروانش از راه ارسال نمایندگان و پیک های متعدد حفظ کند. الواح و نامه های فراوان او، ای پاره به صورت ادعیه و مناجات ایهپار و نصایح و یا صرفاً مباحث معنوی و در قالب مفاهیم آشنای عرفانی ، به عربی و فارسی، در میان پیروان این آیین جدید محبوبی ت فراوان داشت. این پیام ها غالباً برای شناخته نشدن مخاطبین با حروف اختصاری و یا عناوین عرفانی و نمادین مشخص می شد و این نوشته ا ها ر دریافت کنندگان با دیگر پیروان و علاقمندان در میان می گذاشتند. بسیاری پیام های شفاهی نیز بود که وسیل یه ا مسافر ا ن و زائر ن فرستاده می شد. اگر چه نباید د یه ربار کثرت این مکاتبات و ارتباط ها مبالغه کنیم، ولی بی تردید جامع - بابی یه بهائی در یه سراسر نیم دوم قرن نوزدهم ( و پس از آن نیز ) از یک رهبری از راه دور مداومت و استحکام بیشتر پیدا کرد ی و انتشار جغرافیایی وسیعی در شهرها و روستاهای ایران یافت.