Az Tehran Ta Akka

۶۴ از طهران تا عکا با آن که پژوهش های گوناگونی به زبان های فارسی و انگلیسی در مورد بخش هایی از تاریخ یدوره قاجاریه صورت گرفته، با این همه بسیاری از زوایای برجسته و یا وقایع بیش و کم مهم آن نیاز به تحقیق و پژوهش بیشتری دارد. چنین نیازی در یحوزه تحقیقات بابی - بهائی از اهمیت بیشتری برخوردارست. صرفنظر از هر انگیزه و تمایلی، این که چگونه نهضتی که از ایران و از بطن فرهنگ ایران برخاسته توانسته به دینی جهانی تبدیل شود و علیرغم های سرکوب مداوم، پیروانی در سراسر جهان بیابد باید برای هر پژوهنده ی تاریخ ایران جالب باشد. اما تجربه ی تاریخی 170 ساله نشان داده که برای پژوهندگان غیر بهائی پرداختن به تاریخ و اعتقادات بهائیان آسان نبوده است. سوای ممنوع بودن از دسترسی به اسناد بایگانی یشده دولتی، تحقیق و نگارش در مورد این نهضت همواره ایه مسأل هراس انگیز و ایه منطق ممنوعه بشمار آمده که گویی ورود به آن عرصه جز با وارد آوردن افتراهای گوناگون و تهمت های آور به شرم این آیین میسر نمی شده است. این امر را نه فقط در ردیه هایی که به این آیین نوشته شده بلکه در آثار برخی پژوهندگان مشهور نیز می توان دید. سبب و ی ریشه چنین روشی خصومت آمیز بحثی دیگر می طلبد. یکی از دلایل آن شاید کمبود و یا فقدان آثار بابی - بهائی به زب ان فارسی باشد که علاقمندان را لاجرم به سوی ردیه ها که فراوان در دسترس هست می شاند. ک از نخستین آثار تاریخی چاپی به زبان فارسی در تاریخ باب بهائی -ی می توان از کتاب نقطة الکاف نام برد که منسوب به حاج میرزا جانی کاشانی از بابیان اولیه است. نسخه ی خطی این کتاب را مصحح آن ادوارد براون ، ایران شناس معروف انگلیسی، از کتابخانه ی ملی فرانسه دبه ست آورد و آن را در سال 1910 در مجموعه ی کتاب های شرقی اوقاف گیب منتشر ساخت . کتاب شامل مشاهدات و شنوده های نویسنده ی آن حاج میرزا جانی کاشانی است که وقایع سال های اولیه ی این نهضت تا تیرباران باب را در تبریز در بر دارد ( 18۵0 .) 1 از کتاب هایی که بیانگر بخشی نسبتاً 1 میرزا جانی کاشانی از بابیانی است که پس از واقعه ی سوء قصد به جان ناصرالدین شاه در ذی قعده 1۲۶8 / سپتامبر 18۵۲ به سخت ترین شکنجه به قتل آمد. متن چاپی کتاب نقطةالکاف شامل مقدمه در ای تقریبا هشتاد صفحه به زبان فارسی است که امضاء ا دوارد براون را دارد. سال ها ب عد علامه محم د قزوینی اذعان کرد که این مقدمه به قلم اوست . نﻜ. قزوینی ،