کمتر کسی است که مجذوب روح لطیف میرزا علی محمّد بار و پر رنج او، پاکی رفتار و [باب] نشود. زندگانی اندوه جوانی تقدّس آمیز او، شجاعت و بردباری او در رویارویی با حوادث ناگوار، از خود گذشتگی و روح فداکار او، آمال و افکار ش برای ایجاد تحوّلی به سوی بهبود و پیشرفت ...، و انگیز او همه و همه عواملی است که بالاتر از همه مرگ غم کند. روح و توجّه و علاقۀ ما را به پیامبر جوان شیراز جلب می ای که در دوران حیاتش موجب آن همه جانبازی [از جاذبه سوی پیروانش] شد هنوز در شور و هیجان است. E. G. Browne, “The Bábís of Persia,” Journal of the Royal Asiatic Society (1889), 933. به دلایل گوناگون دیانت باب شایستۀ توجّه و مطالعه است. سوای آن که چه سرنوشتی در انتظار این آیین باشد، دیانتی است از تار و پود دیگر ادیان جهانی و بر این مبنا خواهان شناسایی عمومی و احترام کامل، نه فقط در زادگاهش ایران است -- که در آنجا با خون غسل تعمید یافت و حتّی حیرت ها را برانگیخت - بلکه خواستار و ناباوری عاملین سرکوب چنین قبول و شناسایی در سراسر جهان است. ادّعایی است به واقع سترگ، امّا وقتی نه مرگ، و نه آتش و شمشیر، قادر ترین نباشند شور ایمان پیروان این دین را خاموش سازند کم تواند از آن بگذرد حقّ بودن و گفتگو چیزی که این آیین نمی [با دیگران] است. E. G. Browne, “Bábíism,” Religious Systems of the World (2nd ed. 1892), 333.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2