125 یباب ۀعماج راتخاس توجّهی نمایندگان سیاسی ایران در بغداد و عدم اعتنای دولت مرکزی به بی این مشکل بیش از پیش منافع تجّار ایرانی را به خطر انداخت. راولینسون جامعۀ بزرگ و ثروتمند تجّار ایرانی در ˝ : نویسد کنسول انگلیس در بغداد می بغداد بسیار از رفتار نمایندگان رسمی این دولت در آنجا ناراضی هستند. آنان، شاید به درستی ادّعا دارند که نمایندۀ سیاسی ایران در بغداد آن وزن ای را که او مسئول آن است و اعتباری را ندارد که بتواند حقوق حقّۀ جامعه 15˝. حفظ کند مند امّا تجارت در بخش شمالی و شمال غربی کشور از رونق مناسبی بهره های مطمئن بازرگانی با روسیه تجّار ایرانی حتّی از نقاطی بود. به خاطر راه مثل اصفهان و کاشان کالاهای خود را از بنادر دریای خزر بویژه بارفروش به )۱۸۲۸( نمودند. امّا معاهدۀ ترکمانچای تمامی قفقاز و نقاط دیگر صادر می به ۱۸۳۰ امتیازات فراوانی را نصیب تجّار روسی کرد. بطوری که در اواخر خاطر نفوذ بازرگانان روسی در بازارهای ایران حجم واردات کالاهای روسی تر از همه باز شدن مجدّد خط تبریز – طرابوزان واردات ّ مهم 16 افزونی گرفت. عدم تناسب در قیمت کالاهای 17 کالاهای اروپایی را نیز ازدیاد بخشید. های یونانی و ارمنی های بازرگانان اروپایی، و نیز جمعیّت وارداتی، فعّالیّت در تبریز که نمایندگی تولیدکنندگان اروپایی را داشتند منافع بازرگانان ایرانی حاصل 18 خطر انداخت. را در برابر امتیازات رقبای تجاری ایشان سخت به و ۱۸۴۰ این رقابت ناعادلانه ورشکستگی جمعی از تجّار ایرانی در اوایل دهۀ 15 F.O. 1951237, no. 25, 29 May 1844 and 248/214, no. 2.8, 12. June 1844, Rawlinson to Sheil. برای جزئیات بیشتر در این دورۀ مورد بحث ما ن.ک: 16 Lambton “Persian Trade” 226—28, 240-41; M. L. Entner Russo-Persian Commercial Relations 1828-1914, University of Florida Monographs, no. 28 (1965) chaps. 1 and 2, 1-38; F.O. Confidential Papers no. 136 (Persia): “Report by Consul Abbott of his journey to the coast of the Caspian Sea, 1847, 1848” in Cities and Trade 11-14 (on Barfurtish), 19-21, 39-40 (on Astarabad); and various other reports by Abbott including F.O. 60/117 on trade of Tehran and Tabriz. Also Issawi Economic History 141-46 and MacKenzie Safarnamih 80—102, 185-95. 17 C. Issawi, “The Tabriz-Trabzon Trade, 1830-1900: Rise and Decline of a Route” International Journal of Middle East Studies (1970, 18-27. Also Economic History 92-103. 18 Lambton “Persian Trade,” 241.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2