باب و جامعۀ بابی ایران 170 توان آن را اعلام آغاز نبرد بابیان با نیروهای دولتی دانست کشتن او که می کلایی است که از راهزنان مازندران و دارای درجه نظامی خسرو خان قادی در قشون محلّی بود. خسرو که پس از مذاکرات بابیان و مقامات بارفروش قرار بود بابیان را برای خروج از جنگل راهنمایی کند به آنان خیانت کرد و بابیان را در جنگل دچار سردرگمی ساخت. در پایان نبرد طبرسی میرزا محمّد تقی دستگیر و کشته شد. سر او را بر نیزه کردند و در شهر بارفروش 202 دور گرداندند. برآوردی از جامعۀ بابی های پیروان باب بر طیف بزرگی از مردم با علایق گوناگون، که کوشش در منطقۀ جغرافیایی وسیعی در ایران و عراق پراکنده بودند تاثیر گذارد. در هایی که به نهضت باب جذب ترین گروه ّ این جریان ملّی بزرگترین و مهم های پایین و متوسّط، و معمولًا با تمایلات مذهبی شدند اهل مدرسه از رده شیخی بودند. تجّار و اصناف بازار از لحاظ تعداد در ردۀ دوّم قرار داشتند. این گروه همراه با ملّایان شهرنشین و مأموران دولت طبقۀ روشنفکر جامعۀ دادند. افراد عادّی جامعه ترکیبی بود از طلّاب مدارس، بابی را تشکیل می پا، و روستاییان. همتایان علمای بابی شهرها در دهات ملّایانی اصناف خرده دست هایی به بودند که با تبلیغ روستاییان در حوزۀ خود به آیین بابی موفقیّت آوردند. چند تن از مالکین بزرگ که دارای شخصیّت اجتماعی چشمگیری بودند و رؤسای ایلات اسکان یافته، مخصوصاً در مازندران و فارس نیز به این آیین پیوستند. با آن که صوفیان دیدگاه مثبتی به نهضت بابی نداشتند امّا چنین از زمرۀ درویشان دوره اللّهی، در زمرۀ حکما، و هم برخی از فرقۀ نعمت گرد نیز در صف بابیان در آمدند. بابیانی از طبقات بالای مشاغل دولتی، گرچه تعدادشان زیاد نبود، توانستند به خاطر محافظت نسبی افراد جامعه در میان بابیان اهمیّت یابند. توان حضور بابیان را در شش بخش از نظر تقسیمات کشوری می جغرافیایی ایران دید. خراسان احتمالاًبزرگترین تعداد بابیان را داشت که تر مثل سبزوار، نیشابور، برخی از آنان از مشهد و دیگران از شهرهای کوچک لاریجانی). 202 Nabil 417.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2