باب و جامعۀ بابی ایران

231 باب و مهدی موعود همانطور که در بالا اشاره شد، پس از زیارت مکّه باب به کربلا نرفت، به بوشهر و در ژوئن همان سال 18۴۵ بلکه راهی ایران شد و در اوایل سال به شیراز رسید. در شیراز باب از سوی حکومت بازداشت شد ولی این 18۴۶ او به حصر خانگی تبدیل گردید. در سپتامبر ‌ بازداشت با کفالت دایی که حاکم بار دیگر در صدد اقدام علیه باب بود به علّت شیوع وبا ‌ در حالی در شیراز جمعی از شهر خارج شدند، از آن جمله باب شیراز را به قصد اصفهان ترک کرد. حاکم اصفهان، منوچهر خان معتمدالدوله در زمرۀ مریدان او درآمد. با ازدیاد توجّه عامّه به باب سرانجام تعدادی از روحانیون سرشناس اصفهان با صدور فتوایی باب را کافر و مهدورالدم اعلام نموده خواستار قتل او شدند. معتمدالدوله باب را پنهان ساخت و تحت حفاظت خود قرار داد، این حفاظت از باب سلب گردید. 18۴7 ولی با وفات او در فوریه در این هنگام محمّد شاه از روی کنجکاوی تصمیم به ملاقات با پیامبر دید که هم حاکم مورد اعتماد او، ‌ شیراز گرفت زیرا او را شخصیّتی می ترین روحانیون دربارش، سیّد یحیی دارابی ‌ معتمدالدوله، و هم یکی از عالم دستور شاه، حاکم جدید اصفهان باب را ‌ مجذوب ادّعایش شده بودند. به همراه با محافظینی به سوی طهران اعزام داشت، حاج میرزا آقاسی، خاطر مهارت و ‌ صدراعظم محمدشاه مایل به این دیدار نبود. وی که نه به خاطر نفوذی که به عنوان مرشد و مشاور مذهبی ‌ زیرکی در سیاست، بلکه به شاه داشت به صدارت رسیده بود به این تصوّر که ملاقات شاه با باب ممکن که ‌ ای دستور داد باب را بدون این ‌ است مقام او را در خطر اندازد با دسیسه ای ‌ اجازه ورود به طهران یابد به آذربایجان بفرستند. بدینترتیب باب در قلعه در ماکو واقع در نقطه دوردستی در شمال غربی ایران، که زیر نفوذ خود صدر خاطر ارادتی که حاکم قلعه ماکو به باب پیدا کرد ‌ اعظم بود زندانی گشت. به وی توانست تماس خود را با پیروانش حفظ کند. ولی با آگاهی حکومت از ، باب به قلعه چهریق در همان ناحیه، منتقل و 18۴8 این امر در آوریل سال 23 زندانی گردید. شاهد رویدادهای مهمّی در ارتباط با موضوع این مقاله 18۴8 سال را که احکام ˝ کتاب بیان ˝ است. در اوایل این سال و قبل از ترک ماکو، باب شد نگاشت، و با این کار روشن ساخت که ‌ آن جایگزین احکام اسلامی می برای شرح حال باب ن.ک. به فصل اوّل. 23

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2