باب و جامعۀ بابی ایران 236 هایی که از با تیرباران باب و کشته شدن اکثر بابیان برجسته در درگیری نظمی بر جامعه بابی حاکم شد و این نهضت آن نام بردیم، آشفتگی و بی یا 200 فاقد هر گونه رهبری واضح و مشخّصی گردید. در طهران شاید حدود ها به ادّعای رهبری برخاستند. در بابی وجود داشت که چند تن از آن 300 خود گرفت شیخ علی ترشیزی، بین آنان شاید کسی که بیشتر وجهۀ رهبری به بود. فرد ˝ عظیم ˝ یک روحانی از ناحیۀ شمال شرقی خراسان، معروف به تبار به نام سیّد دیگری که ادّعای رهبری داشت خطیب ماهری نابینا و هندی دانست. وی با های خود را ملهم از باب می بصیر هندی بود که نوشته ای از عقاید هندو در مورد تناسخ، مدّعی بود که رجعت امام حسین آمیخته است. این دو نفر به مدّت شش ماه برای رهبری بابیان طهران با هم رقابت رسد که عظیم در این رقابت برنده شد، چه که سیّد بصیر به نظر می 31 کردند. طهران را به قصد اصفهان و نهایتاً لرستان ترک گفت و در آنجا در اواخر سال به دستور شاهزاده قاجار حاکم شهر به قتل رسید. 18۵1 هایی مدّعی دیگر در طهران میرزا یحیی نوری ملقّب به ازل بود. ازل نامه از باب در دست داشت که درجاتی از رهبری را به او اعطا کرده بود. رغم سعی فراوان خود، میرزا یحیی موفّقیتی نیافت و جوانی او (که فقط علی ساخت. وی ظاهراً از حدود بیست سال داشت) این امر را برایش غیرممکن تر بسیاری جهات تحت تأثیر نظریات عظیم قرار داشت. برادر ناتنی بزرگ علی نوری، که در آن زمان با عنوان بهاء یا جناب بهاء ازل، میرزا حسین گونه ادّعای رسمی معروف بود، و بعداً با عنوان بهاءاللّه شهرت یافت، هیچ سرپرست دهندۀ گروه بی برای رهبری نداشت ولی از بسیاری جهات سازمان اش در طهران محلّ ملاقات بابیان و آمد. خانه شمار می بابیان در طهران به آمدند. اقامتگاه مسافران بابی بود که از دیگر نقاط ایران به طهران می های نهضت بابی و کمک به بسیاری چنین وی ثروتش را صرف فعالیّت هم ها از هستی ساقط شده بودند. ها و غارت کرد که بر اثر سرکوب از بابیانی می در آن زمان دو گرایش مختلف در بین بابیان فعّال طهران ظاهر شد. خواستند به تلاش خود ادامه دهند تا به گرایش اوّل شامل کسانی بود که می بند به توان پای بینی شده در احادیث شیعه نائل آیند. آنان را می پیروزی پیش شمار آورد. انگیزۀ دیگر آنان انتقام از بار شیعه به گرایی فاجعه نوعی هزاره .۹-۱۰ ،۴. ّ جظهور الحق مازندرانی، 31
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2