263 ،نایباب اب راجاق تلود ییورایورایوررایور 23 است. تواریخ عمومی آئین بابی و بهائی نیز حاوی اطّلاعاتی راجع به این نگار بهائی نبیل زرندی بجا نبردها هستند. از بین این آثار، تاریخی که وقایع تر است. اگرچه نبیل خود در هیچ یک از این وقایع حاضر ّ گذاشته از همه مهم های اوّل نهضت بابی به این آئین ایمان آورده بود و بسیاری نبود، امّا در سال شناخت و از بابیانی را که از ورطۀ این واقعات جان سالم بدر برده بودند می چنین وی دسترسی ها اطّلاعاتی راجع به این وقایع دریافت کرده بود. هم از آن به روایاتی به قلم شاهدان عینی این وقایع داشت که اکنون در دست نیستند منتشر کتاب نقطة الکاف و شاید حتّی از بین رفته باشند. اثری که زیر عنوان متن نخستین تاریخ عمومی آئین بابی را نقطة الکاف شده نیز سودمند است. 24 دربردارد. به اتمام رسانده است: تاریخ 1880 میرزا حسین زنجانی تاریخ خود را در حدود سال 23 . وی نام دو نفر از Ms. orient. Oct. 1216, Staatsbibliothek, Berlin تاریخ، نام، بی بی راویانی را که از ایشان اطّلاعاتی کسب نموده ذکر کرده است: دو خانم بهائی به نامهای ب). شرحی که او نگاشته هنوز منتشر نشده 21 کربلائی حوّا و کلثوم خانم (تاریخ، برگ است. پدر آقا عبدالاحد زنجانی کدخدای یکی از محلّات زنجان بود. خانوادۀ آقا اند. امّا هیچ یک از ایشان در عبدالاحد گویا از تابعان حجّت رهبر بابیان زنجان بوده محاصرۀ زنجان در کنار بابیان حامی حجّت نجنگیدند. آقا عبدالاحد تاریخ خود را در 1309 پی خواهش براون نوشته است. نسخۀ این اثر به خطّ نگارندۀ آن مورّخ رمضان Browne Manuscripts, Or. F. 25, item ،]1892 [آوریل 1309 نام، رمضان است: تاریخ بی . براون متن آن را به انگلیسی ترجمه و با 6, Cambridge University Library, Cambridge منتشر کرده است: 1897 هائی در سال یادداشت Edward G. Browne, trans., “Personal Reminiscences of the Bābī Insurrection at Zanjān in 1850, written in Persian by Āqā ‘Abdu’l-Aḥad-i-Zanjānī,” Journal of the Royal Asiatic Society, vol. 29, no. 4 (1897), pp. 761–827. ترجمۀ براون گاه دقیق نیست. اند اطّلاعات ارزشمندی راجع به دیدگاه تواریخی که میرزا حسین و آقا عبدالاحد نگاشته ها راجع به ترتیب حوادث چندان معتبر دهند امّا شرح آن بابیان نسبت به واقعه به دست می اگرچه از خطا و اختلافِ در قول بری نیست ولی بهترین مأخذ برای ناسخ التّواریخ نیست. ترتیب و توالی حوادث واقعۀ زنجان است. به آئین بابی ایمان آورد. وی تحریر تاریخ خود را در 18۴۹ یارمحمّد نبیل زرندی در سال 24 به پایان برده است. شوقی افندی بخشی 1890 آغاز نموده و آن را در نوامبر 1888 اوت از روایت نبیل را که شامل تاریخ آئین بابی است تدوین و به انگلیسی ترجمه نموده است: Nabil-i-Zarandi, The Dawn-Breakers: Nabíl’s Narrative of the Early Days of the Bahá’í Revelation, Shoghi Effendi, trans. and ed. (Wilmette, Ill.: Bahá’í Publishing Committee, 1932). گیرد. براون متن است و جزئیّات بیشتری را دربرمی نقطة الکاف تر از تاریخ نبیل بسیار جامع کتاب نقطة الکاف در را منتشر کرده است (ادوارد ج براون، ویرایشگر، نقطة الکاف انتقادی
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2