باب و جامعۀ بابی ایران 264 ترین ّ علاوه بر متنی که سیّد ابراهیم نیریزی نوشته و در بالا ذکر شد، مهم شروحی که راجع به نبردهای قوای نظامی با بابیان به قلم نویسندگان مسلمان به قلم میرزا ناسخ التّواریخ تحریر شده در دو تاریخ رسمی این دوره یعنی به قلم رضا قلی خان روضة الصّفای ناصری محمّد تقی لسان الملک سپهر و های خارجی و جهانگردان های نمایندگان دولت هدایت آمده است. گزارش و مبشّرین غربیِ معاصر نیز حاوی اطّلاعات مهمّی راجع به واقعات مزبور 25 است. 18۴9 – مه 18۴8 حوادث نبرد شیخ طبرسی، سپتامبر کشته بجای 1۵00 نبرد شیخ طبرسی هشت ماه امتداد یافت و در حدود ها بابی بودند. نیمی از هجده حروف حیّ که گذاشت که تقریباً یک سوّم آن دادند در این واقعه به قتل هستۀ اصلی رهبری نهضت بابی را تشکیل می نفر سپاهی منظّم و 12000 تا 10000 رسیدند. در مراحل نهائی محاصره، بین ها سال پس از خاتمۀ نمودند. ده غیرمنظّم در برابر چند صد بابی پیکار می تاریخ ظهور باب و وقایع هشت سال اوّل از تاریخ بابیّه تألیف حاجی میرزا جانی کاشانی دهد م]). قرائن موجود در متن کتاب نشان می 1910 ، [لیدن: بریل هجری 12۶8 مقتول در سنۀ نقطة تحریر شده بود. برای بحثی جامع راجع به 18۵2 که بخش تاریخی آن نهایتاً تا ژانویۀ ن. ک. به: الکاف William McCants and Kavian Milani, “The History and Provenance of an Early Manuscript of the Nuqtat al-kaf Dated 1268 (1851–52),” Iranian Studies, vol. 37, no. 3 (2004), 431–49; Milani, “Noqṭat al-Kāf,” Encyclopædia Iranica. منبع قابل توجّه دیگر تاریخ میرزا حسین همدانی است. این اثر دوّمین تاریخ عمومی نهضت منتشر کرد 1893 بابی است. براون ترجمۀ انگلیسی دو نسخۀ مختلفِ این تاریخ را در سال ). یکی از این دو نسخۀ خطّی در مجموعۀ براون در کتابخانۀ دانشگاه Táríkh-i-Jadíd( شدۀ تاریخ شود. این نسخه در واقع نسخۀ اصلاح نگاهداری می F. 55 (9( کمبریج تحت شمارۀ است که محقّق بهائی آقا محمّد قائنی متن ˝ تاریخ بدیع بیانی ˝ میرزا حسین همدانی زیر عنوان میلادی نوشته. 1870 آن را تهیّه کرده است. میرزا حسین همدانی اثر تاریخی خود را در دهۀ نقطة الکاف در مورد نبردهای قوای دولتی با بابیان، تاریخ وی اطّلاعات چندانی به آنچه در افزاید. موجود است نمی اثر محمّد تقی لسان الملک سپهر (جمشید کیانفر، تاریخ قاجاریّه :ناسخ التّواریخ 25 اثر رضا قلی خان هدایت روضة الصّفای ناصری ش]) و 1377 ، ویرایشگر [تهران: اساطیر –18۵7/127۴ ] ش) شرح حوادث تاریخی را تا سال 13۴0[ ، (قم: مرکزی، خیّام، پیروز ها را در کتاب های غربی ها و شرح گیرند. مؤمن مجموعۀ وسیعی از گزارش دربرمی 18۵8 های وزیر مختار . برخی از گزارش Bábí and Bahá’í Religions خود گرد آورده است: روسیّه در تهران و گزارشی از قنسول روسیّه در استرآباد در اثر زیر آمده است: Prince Dolgorukov, “Excerpts from Dispatches written during 1848–1852 by Prince Dolgorukov, Russian Minister to Persia,” World Order, vol. 1, no. 1 (1966), pp. 17–24.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2