باب و جامعۀ بابی ایران 268 نفر از بابیان به سپاه عبّاس قلی خان شبیخون زدند. 200 ) بیش از 18۴9 فوریۀ ها نفر از سپاهیان و از جمله تعداد زیادی از سرکرده ۴۰۰ در این حمله حدود جان خود را از دست دادند. تلفات سنگین قوای عبّاس قلی خان از جمله معلول این امر بود که در هرج و مرجی که در پی حملۀ بابیان در تاریکی شب در سپاه افتاده بود سربازان یکدیگر را هدف گلوله و ضرب شمشیر قرار داده ها نیز تلفات نسبتاً سنگینی ببار آورد. بیش از بودند. این حمله برای بابی چهل نفر و از جمله ملّا حسین بشروئی یا در میدان جنگ کشته شدند و یا بعداً در اثر جراحات وارده جان سپردند. روز بعد قوای دولتی ظاهراً برای های خود را جمع و بقیّه را اینکه فرصتی یابند تا مجروحین و بعضی از کشته دفن کنند به نزدیکی قلعه آمده و آغاز حمله نمودند. بعد از رفتن قوای های خود را ببرند امّا دیدند که ها به میدان جنگ آمدند تا کشته دولتی، بابی اند و برخی سپاهیان اجساد بابی را برخی سر از تن جدا کرده و سرها را برده اند. با مشاهدۀ این اند و یکی را هم سر برده و هم بدن سوزانده را سوزانده صحنه اصحاب بابی اجساد سربازان را از خاک بیرون کشیده و سر از تن 36 جدا نمودند و سرهای بریده را در نزدیکی قلعه بر چوب افراختند. بزودی شاهزاده مهدی قلی میرزا با سپاهی جدید به صحنه بازگشت و قوای وی و عبّاس قلی خان به یکدیگر پیوستند و شمار سپاهیان منظّم و اکنون محاصره کامل و راه 37 نفر رسید. 12000 تا 10000 غیرمنظّم به تدریج به رسیدن آذوقه به قلعه به کلّی مسدود شده بود. در اواخر فوریه یا اوائل مارس قوای دولتی به قلعه یورش بردند امّا اصحاب بابی حمله را دفع کردند. در به 38 این زمان فوجی مجهّز به دو عرّاده توپ و دو عرّاده خمپاره و دو قُنفُذ شیخ طبرسی رسید و بمباران سنگین قلعه در نیمۀ دوّم مارس آغاز شد. تا اوائل آوریل بابیان تمام آذوقۀ خود را از شلتوک و حبوبات به مصرف رسانده و حدود سی رأس اسبی را که در قلعه نگاه داشته بودند کشته و ؛ نصیر 1۶ ؛ ابوطالب شهمیرزادی، تاریخ، ص 112 لطف علی میرزای شیرازی، تاریخ، ص 36 نقطة ؛ براون، ۶۵–۶۴ صص ˝، وقایع المیمیّه ˝ ، ؛ مهجور 511–۵۱۰ صص ˝، تاریخ ˝ ، قزوینی ،10 ، جروضة الصّفاء ؛ هدایت، 1027 ، ص 3 ، جناسخ التّواریخ ؛ سپهر، 177 ، صالکاف .۴۴۰–۴۳۹ صص ؛ گزارش ۵۱۵ ص ˝، تاریخ ˝ ، ؛ نصیر قزوینی 119 لطف علی میرزای شیرازی، تاریخ، ص 37 ، بـه نـقـل از 18۵0 فـوریـۀ 21 ، فـریـه به دلائـیـتّـه Momen, Bábí and Bahá’í Religions, p. 95. شده است. قنفذ یا قمپز توپی لوله کوتاه و سبک بوده که در دورۀ قاجار استفاده می 38
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2