باب و جامعۀ بابی ایران 294 است و بتمامه صحیح و دقیق نیست. در بین منابع قدیمی، تواریخ موجود به های غربی کوتاه های دیپلمات قلم دو مورّخ رسمی این دوره و نیز گزارش خورد. ها به چشم می بوده و به علاوه اشتباهات تاریخی نسبتاً فراوانی در آن در بین این منابع شرح سیّد ابراهیم نیریزی مستثناست. شرح وی دقیق به نظر رسد امّا در عین حال بسیار مختصر است. در نتیجه در مقایسه با واقعۀ می مازندران، تحلیل مقاصد بابیان در نیریز دشوارتر است. مطابق قول ملّا محمّد شفیع نیریزی مقصد وحید از آمدن به نیریز ابلاغ آید که از ارادتکیشان وحید تعداد چندان از تاریخ او برمی 129 کلمۀ حقّ بود. خواست آنان را در حلقۀ پیروان آئین زیادی قبلاً بابی نشده بودند و وحید می باب درآورد. همان طور که ذکر شد، در همان روز ورود وحید چند صد نفر برای ملاقات او در مسجد محلّۀ چنارسوخته جمع شدند. از تاریخ ملّا محمّد آید که در مدّت کمابیش ده روزی که وحید قبل از بروز جنگ در شفیع برمی هائی که برای شنیدن سخنان وی در نیریز به ابلاغ کلمه مشغول بود اکثر آن اگرچه از تواریخ موجود معلوم است که 130 مسجد حضور یافتند بابی شدند. برای انتشار آئین باب به اطراف و اکناف 18۴۶ وحید پس از ایمانش در سال ایران سفر کرده بود امّا ذکر نشده که غیر از این سفرِ اخیر، نوبت دیگری به بلکه صرفاً آمده که وحید بلافاصله بعد از ایمانش قدری 131 نیریز آمده باشد. از آثار باب را برای پدرزنش که روحانی بانفوذی در نیریز و رئیس طلّاب در رسد که اکثریّت عظیم مریدان لذا به نظر می 132 محلّۀ چنارسوخته بود فرستاد. 133 به آئین بابی ایمان آوردند. 18۵0 وحید در مدّت توقّف وی در نیریز در مه .Nabil, Dawn-Breakers, p. 479 . مقایسه کنید با ۴ تاریخ، ص 129 . نیکلا حتّی نوشته که اهالی محلّۀ چنارسوخته همگی در این زمان بابی ۵–۴ تاریخ، صص 130 .)۴۲۴ ، صتاریخ سیّد علی محمّدشدند ( هایش تاریخ سفرش را به شیراز که طیّ آن باب را ملاقات نمود وحید در یکی از رساله 131 /آوریل – می 12۶2 و به آئین ایشان ایمان آورد ذکر کرده است. تاریخ مزبور جمادی الاوّل .)۴۷۱ ، ص 3 ّ، جظهور الحق بود (فاضل مازندرانی، 18۴۶ .۴۶۵ ، ص 3 ّ، جظهور الحق فاضل مازندرانی، 132 اند شمرده حتّی آن دسته از اتباع وحید که هنگام ورود وی خود را لااقلّ تا حدّی بابی می 133 ممکن نبوده که مدّعای باب را کامل و تمام درک کرده باشند چه که ماهیّت ادّعای ایشان تنها به مرور زمان روشن شد. لذا وحید از آمدن به نیریز احتمالاً دو مقصد داشته است: هائی که خود را بابی ای جدید به آئین بابی و دیگری بهتر آشنا ساختن آن یکی تبلیغ عدّه شمردند با آئین و تعالیم باب. می
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2