307 ،نایباب اب راجاق تلود ییورایورایوررایور محمّد خان تا پایان محاصره 167 اوت به زنجان رسید. 17/ شوّال 8 نامبرده در سمت فرماندۀ قوای دولتی را داشت. در همان شب ورودش بمباران سنگین 168 ها آغاز شد. مواضع بابی کردند. نبیل مورّخ زنان و حتّی کودکان بابی در جنگ به مردان کمک می نویسد: بهائی می اصحاب قلعه زن و مرد به تعمیر و تقویت استحکامات قلعه شدند. پرداختند. در اوقات فراغت از کار به دعا و نماز مشغول می می تمام همّت خود را بر این گماشته بودند که پناه و قلعۀ محکم خود ها کمتر از مردها را از هجوم اعداء نگهداری کنند. قیام و اقدام زن نبود. همه از پیر و جوان وضیع و شریف با مردها شرکت داشتند. کردند به ها را پرستاری می پختند مریض دوختند نان می لباس می نمودند] و نمودند [استحکامات را ترمیم می ها رسیدگی می زخمی ها و تیرهائی را که دشمنان انداخته بودند جمع از گوشه و کنار گلوله کردند.[...] مردان را در حین دفاع به پایداری و استقامت وادار می ها شرکت داشتند و نمودند. اطفال قلعه نیز در این گونه مساعدت می 169 پرداختند. مانند مادران و پدران خود به انجام امور می محمّد خان تا اواخر اوت موفّق شده بود دیوار شمالی شهر را از تصرّف ها را به عقب رانده در قسمت جنوب شرقی شهر ها بدر آورد و آن بابی ؛۴۵۰ ، ص 10 ، جروضة الصّفاء ؛ هدایت، 10۶۴–10۶3 ، صص 3 ، جناسخ التّواریخ سپهر، 167 3 ، شمارۀ 20 ، سالیغما ˝، سندی راجع به شورش بابیان زنجان ˝ ، محمّد صادق ضیائی ژوئیۀ 31 ، چنین ن. ک. به گزارش دالگوروکف به سنیاوین . هم 1۶۴ ش)، ص 13۴۶( Mikhail Sergeevich Ivanov, (گریگوری)، به نقل از 18۵0 اوت 12/) (یولیائی 18۵0 Babidskie vosstaniya v Irane (1848–1852) (Moscow: Trudy Instituta Vostokvedeni- .Momen, Bábí and Bahá’í Religions, p. 118 مقایسه کنید با .ya XXX, 1939), p. 154 تاریخ این گزارش در مأخذ اخیر صحیح ضبط نشده و یک روز اختلاف دارد. محمّد خان میرپنج بعداً لقب امیر تومان گرفت. های مقایسه کنید با حسین زنجانی، تاریخ، برگ .Nabil, Dawn-Breakers, pp. 557–58 168 ب. 12– الف 12 خاوری ، ترجمه و تلخیصعبدالحمید اشراق مطالع الانوار: تاریخ نبیل زرندی نبیل زرندی، 169 متن فارسی نقل .Nabil, Dawn-Breakers, p. 563 ؛۴۷۳ م)، ص 2010 ، (دهلی نو: مرآت شده در بالا کمی اصلاح شده است ولی هنوز با متن ترجمۀ انگلیسی تاریخ نبیل قدری اختلاف دارد.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2