باب و جامعۀ بابی ایران 312 در بحبوحۀ نبرد شیخ طبرسی، 18۴9 دولتی در پایتخت شده بودند. در مارس ها در زنجان اظهار نظر دالگوروکف در بارۀ شایعاتِ راجع به تعداد بابی تواند نظم عمومی را کرده و نوشت که صرف حضورشان خطری است که می یک سال بعد یعنی حدود دو ماه قبل از بروز اوّلین زد و 185 مختل کند. رسد و عقایدی نفر می 2000 ها] به شمار [بابی ˝ خوردها، نوشت که در زنجان در 186˝. کنند سبب ایجاد نارضایتی عمومی است که در بین مردم منتشر می آمیز و ساختگی نیز های اغراق ها گزارش های آن ها و فعّالیّت بارۀ تعداد بابی های رسمی این دوره شمار بابیان شهر و روستاهای رسید. تاریخ به پایتخت می چنین سپهر مورّخ دربار هم 187 اند. نفر تعیین کرده 1۵000 تا 10000 زنجان را بین نموده مدّعی است که بسیاری به ˝ اموال و ازواج ˝ بابیان را متّهم به شراکت احتمالاً علمای 188 طمع اموال و زنان مسلمانان به حجّت پیوسته بودند. آمیز اند. اگرچه ماهیّت اغراق زنجان و شاید حتّی حاکم منشأ این روایات بوده ها ممکن است بر امیر کبیر روشن بوده باشد امّا چنین روایاتی ناگزیر سبب آن شده است. نگرانی شدید مقامات دولتی در تهران می مدّت کوتاهی قبل از شروع جنگ، دولت مرکزی طغیان سالار در خراسان را به نحوی قاطع و نهائی درهم شکسته بود و در نتیجه بخش نسبتاً عظیمی از قوای نظامی کشور فراغت یافته بود. به این ترتیب زمان شروع یعنی زمانی که هنوز 18۴9 ها نبود. حجّت در اوائل سال جنگ به سود بابی بعضی از بابیان 189 نبرد شیخ طبرسی در جریان بود به زنجان بازگشته بود. زنجانی قبلاً به مازندران رفته بودند تا به مدافعان قلعۀ شیخ طبرسی ملحق شوند. برخی دیگر در خفا به تدارک آلات حرب مشغول شده بودند چون اگر قصد حجّت این بود که 190 کردند که در زنجان جنگ شود. بینی می پیش شورش به پا کرده شهر را به تصرّف خود درآورد، خیلی بیشتر امکان موفّقیّت .11۴ ، به نقل از همانجا، ص 18۴9 مارس 7 ، گزارش به نسلرود 185 ، به نقل از همانجا. 18۵0 مارس 1۴ ، گزارش به نسلرود 186 نفر از شهر و بلوک دور خود جمع کرده 1۵000 تا 10000 هدایت مدّعی شده که حجّت بین 187 ) و سپهر نوشته که تعداد پیروان حجّت بیش و کم ۴۴۸ ، ص 10 ، جروضة الصّفاءبود ( .)10۵9 ، ص 3 ، جناسخ التّواریخ نفر بود ( 1۵000 .10۵9 ، ص 3 ، جناسخ التّواریخ 188 همانجا. 189 الف. ۶ ، برگتاریخ حسین زنجانی، 190
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2