373 رق هرهاط ّ ز ادنارب :نیعلاة باجح ۀدن کنندگان پر شور این ها برای شرکت بخشید تا مدّت اجتماعی را ضرورت می آفرین گشت. این نخستین بار بود که گروهی از بابیان سرآمد جمع زحمت توانستند به بررسی یک سلسله مسائل اساسی در بارۀ هویّت این نهضت می کارهای آینده را به بحث چنان که دیده شد با هیجان تمام راه بپردازند - یا آن گذارند. موضوع اصلی در دستور کار نانوشتۀبابیان، گرفتاری باب رهبر نهضت در دژی در آذربایجان بود. بر یک امر مهم جملگی اتّفاق نظر داشتند و آن شان از زندان بود. ولی هر تلاشی در این الزامشان برای نجات رهبر روحانی راستا نیاز به یافتن پاسخی دربارۀ خط مشی بابیان در آینده داشت. بابیان روی و احتیاط در برابر دشمنی روزافزون کردند که میانه مبارز استدلال می تواند به رنج و درد بیشتری منتهی گردد. با این حال قیام نهایی علیه تنها می توانست تحقّق پذیرد که قائم موعود ظهور خود را صریحاً ظلم تنها وقتی می هایی را در بارۀ ادّعای دقیق باب، نوبۀ خود پرسش آشکار سازد. این مسئله به نمود. آیا بابیّه صرفاً تلاشی تر از آن، ماهیّت رسالت او مطرح می و حتّی مهم برای تجدید جوهر باطنی اسلام بود؟ و یا از آن فراتر رفته دور نوینی از یک 178 داد؟ ظهور الهی که کاملاً مستقل از اسلام بود مژده می ناچار اختلاف شدید عقاید و آرایی که در هایی با چنان اهمیّت به پرسش ساخت. درست است که در وفاداری به جمع وجود داشت آشکار می گذار این نهضت جملگی اتّفاق نظر داشتند ولی این اتّفاق نظر به معنای بنیان وحدت نظر ایشان در توافق با هویّت آتی نهضت نبود. علاوه بر این، تضادّ واسطۀمشکل اساسی دیگر، یعنی مسألۀرهبری و عقیدتی آشکار در بدشت به سلسله مراتب در جنبش بابی نیز بود. باب در همان اواخر ملّا حسین را به مقام بابیّت برکشیده و وی را مأمور به همآهنگ ساختن اقدامات بابیان نموده بود. امّا در غیاب پیامبر شیراز این تفویض قدرت نیاز پیروانش را به العین و قدّوس هر یک خود نمود. قرّة یک رهبر پرجاذبه و فرهومند رفع نمی طور بدیهی شایستۀاین مقام دانسته و در صدد تثبیت رهبری خود بودند. را به کار عتبات را به العین که قبلاً بابیان محافظه رفت قرّة در واقع انتظار می چالش کشیده بود به عنوان نمایندۀاصلی گرایش مبارز ظاهر گردد. اوج اش در مجمع موضع بنیاد برانداز او هنگامی بود که وی در حین سخنرانی 178 Nicolas, Seyyèd 277-81 Gobineau, Religions 183-84;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2