۵۴ ﻣﻰ ﺩﺍﺩﻧﺪ . ﻣﺄﻣﻮﻥ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺍﺯ ﻋﺒﺎﺳﻰ ﺧﻠﻴﻔﮥ ﺭﺿﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻰ ﺍﺳﺘﻤﺎﻟﺖ ﺍﻟﺴﻼﻡ ﻧﻤﻮﺩ، ﺑﻮﺩ ﺻﺎﺩﻕ ﺣﻀﺮﺕ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺧﻮﺩ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﮥ ﺍﻇﻬﺎﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﺭﻭﺍﻳﺘﻰ ﺑﻪ ﻭ . ﺟﻬﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻘﺒﺮﮤ ﺍﻟﺮﺷﻴﺪ ﻫﺎﺭﻭﻥ ﻣﺮﻗﺪ ﺟﻨﺐ ﺭﺿﺎ ﺣﻀﺮﺕ ﭘﺪﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﺄﻣﻮﻥ . ﻫﺠﺮﻯ ﺳﻮﻡ ﻗﺮﻥ ﺩﺭ ، ﺻﻔ ّ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﮐﻪ ﺎﺭﻳﺎﻥ ، ﺭﺍ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺳﻠﻄﮥ ﺍﺯ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻠﻔﺎ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻣﺴﺘﻘﻞ . ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺨﺎﺭﺍﺋﻰ ﺳﺎﻣﺎﻧﻴﺎﻥ ﻏﺰﻧﻮﻳﺎﻥ ﻭ ، ﺭﺍ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ّﺗﺼﺮ ﻑ ﮐﺮﺩﻧﺪ . ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻣﺮﺩﻣﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺍﻣﺘﻴﺎ ﺯﺍﺕ ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﻣﻠﻰ ّ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﻭ ﺍﺩﺑﻴﺎﺕ ﺑﺎ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺯﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ ﮔﺸﺘﻪ ﻣﺘﺮﻭﮎ ﮐﻪ ﺭﺍ ﻓﺎﺭﺳﻰ ﺯﺑﺎﻥ ﻧﻮ ﻇﻬﻮﺭ، ﻣﺠﺪﺩﴽ ﺭﺍ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﮥ ﺣﻴﺎﺗﻰ ﻭ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺑﺮﮔﺮﺩﺍﻧﺪﻧﺪ ﮔﺬﺷﺘﻪ . ﻣﻬﻢ ﺩﻭﺭﮤ ﺷﻌﺮﺍﻯ ﻭ ﺍﺩﺑﺎ ﺗﺮﻳﻦ ﺭﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺍﺩﺑﻰ ﻇﺎﻫﺮ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪﻧﺪ . ﻓﺮﺩﻭﺳﻰ ﺷﻌﺮﺍ ﻭ ﺍﺩﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﺧﺮﺍﺳﺎﻧﻰ ﺣﮑﻤﺎﻯ ﻭ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ . ﺳﻠﺠﻮﻗﻰ ﺗﺮﮐﺎﻥ ﺁﻥ ﺍﺯ ﭘﺲ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﺍﺳﺘﻴﻼ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺑﺮ . ﻧﺎﻣﻰ ﺭﺟﺎﻝ ﺍﺯ ﺑﺴﻴﺎﺭﻯ ﺍﺯ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﻟﻤﻠﮏ ﻧﻈﺎﻡ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻗﺒﻴﻞ ﺧﻴﺎﻡ ﻋﻤﺮ ﺣﮑﻴﻢ ﻭ ﺑﻮﺩ ﺍﻭ ﻋﻬﺪﮤ ﺑﻪ ﺳﻼﺟﻘﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺭﻭﻧﻖ ﮐﻪ ﻭ ﻏﻴﺮﻫﻢ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻇﻬﻮﺭ ﺩﻭﺭﮤ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﺪ . ﻭﺣﺸﻰ ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻫﺠﺮﻯ ﻫﻔﺘﻢ ﻗﺮﻥ ِﺩﺭ ﮔﺮ ﺻﺤﺮﺍ ِﺩ ﺯﺑﺎﻥ ِﺗﺮﮎ ﻣﻐﻮﻝ ﺗﻤﺪ ّ ﻥ ﺑﺎﺩ ﺑﻪ ﺭﺍ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻏﺎﺭﺕ ﻭ ﻧﻬﺐ . ﻣﺮﮐﺰ ﭼﻨﺪ ﻭ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮﺭ ﻭ ﻃﻮﺱ ﻭ ﻫﺮﺍﺕ ﻭ ﻣﺮﻭ ﮐﺮﺩ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﻳﮕﺮ ﻩ ﻭ ﻣﻠﻴﻮﻥ ﺑ ﺭﺍ ﻧﻔﻮﺱ ﻫﺎ ﻪ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ ﻗﺘﻞ . ﺩﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻧﭽﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺩ ﺑﺮﺩﻩ ﺑﺪﺭ ﺟﺎﻥ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﻤﻮﺭ ﺍﻣﻴﺮ ﺍﺳﺘﻴﻼﻯ ﺑﻪ ﻃﻮﻓﺎﻥ ﻧ َ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﺩﭼﺎﺭ ﻭﻳﺮﺍﻧﻰ ﻭ ﺧﺮﺍﺑﻰ ﻭ ﻏﺎﺭﺕ ﻭ ﻬﺐ . ﺍﺭﺍﺿﻰ ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ ﻣﺒﺪ ّﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻣﺴﮑﻮﻥ ﻏﻴﺮ ﺻﺤﺎﺭﻯ ﺑﻪ ﻝ ﺷﺪ، ﺁﻥ ﺁﺛﺎﺭ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﻣﻰ ﺩﻳﺪﻩ ﻫﻢ ﮐﻨﻮﻥ ﺷﻮﺩ . ﺷﻬﺮﻫﺎﺋ ﺿﺮﺏ ﺛﺮﻭﺕ ﻭ ﻧﺰﻫﺖ ﺩﺭ ﮐﻪ ﻰ ﺑﻮﺩ ﺍﻟﻤﺜﻞ ﻭ ﻣﻨﻬﺪﻡ ﻧﺎﺑﻮﺩ ، ﺍﺯ ﺑﻌﻀﻰ ﺑﻠﮑﻪ ﺁﻥ ﻫﺎ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻣﺤﻮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺻﻔﺤﮥ ﻭ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﻭﻳﺮﺍﻥ ﺷﺪ . ﻣﻐﻮﻝ ﺩﻭﺭﮤ ﺩﺭ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺑﻖ ﻣﺜﻞ ﻭ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ ﻇﻬﻮﺭ ﻧﺎﻣﻰ ﺭﺟﺎﻝ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ ﺍﺯ ﺗﻮﺍﻧﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﻭ ﻭﺣﺸﻴﮕﺮﻯ ﮐ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻣﻐﻮﻝ ﻏﺎﺭﺗﮕﺮﻯ ﻨﻨﺪ . ﺟﻤﻠﻪ ﺍﺯ ﻧﺼﻴﺮ ﺧﻮﺍﺟﻪ ﻃﻮﺳﻰ ﺍﺯ ﮐﻪ ﺣﮑﻤﺎﻯ ﻋﺼﺮ ﺧ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﻪ ﻮﺩ ﻣﻰ ﺭﻓﺖ ﻭ ﺩﺍﺷﺖ ﺗﺸﻴﻊ ﻣﺬﻫﺐ ّ ﺩﺭ ﺑﺤﺒﻮﺣﮥ ﺩﺭ ﺁﺫﺭﺑﺎﻳﺠﺎﻥ ﻣﺮﺍﻏﮥ ﺑﻪ ﻣﻐﻮﻝ ﻭﺣﺸﻴﮕﺮﻯ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻭ ﮔﺮﺩﻳﺪ ﻣﻮﻓﻖ ﺯﻳﺞ ﻭ ﺭﺻﺪ ﻣﻐﻮﻝ، ﺍﻣﺮﺍﻯ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺍﺯ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2