102 ۱۹ - دفترهای آسو 1 دانند.» ی وقایع تاریخی می ای "گسترده" و "عظیم" را نیروی محرکه توطئه فرهنگ ایرانی توانند پردازیم که می ها می اینک به آن دسته از خصایص فرهنگی ایرانی فراهم آورند. سه ویژگی های توطئه ساختاری مساعد برای باورپذیری نظریه های توطئه را به همان ترتیبی که در ابتدای این مقاله از آنها نام اصلی نظریه گیریم. بردیم، در نظر می ی بشری است. ظاهرا ویژگی اول، اسناددادن تمام وقایع به اعمال آگاهانه این ویژگی با باور به قسمت و قضا و قدر در فرهنگ سنتی ایران، مغایرت ها ناشی از آن استکه آنها از ابتدای دارد. تداوم باور به قدرت مطلق خارجی اند. به همین قرن نوزدهم بارها برتری خود را نسبت به ایران اثبات کرده تواند ابزاری برای ها می مطلق خارجی ِ توان گفت، باور به قدرت قیاس می های خود باشد. درست است که مصدق ها از ضعف منحرف کردن توجه ای بریتانیایی-آمریکایی سرنگون شد، اما مورخ باید بپرسد چرا با توطئه دولت او آن قدر متزلزل بود که به آسانی واژگون شد؟ ویژگی دوم، تمایز قاطع میان نیروهای خیر و شر بشری است. این امر به ی نبرد نیروهای خیر و شر روشنی با ثنویت کهن ایرانی، که جهان را عرصه دانست، همخوانی دارد. هر چه باشد، مانی پیامبر، ایرانی بود. می رسد، نیست چنانکه به نظر می ویژگی سوم این ایده استکه هیچ چیز آن کاسه است. این ویژگی با فرهنگ ای زیر نیم و به قول معروف همیشه کاسه ایرانی تجانس دارد زیرا یکی از تصورات رایج در این فرهنگ این است که پاک و آرمانی ی درونی اند و اینکه تقابلی بنیادین میان هسته ظواهر فریبنده 1. Hofstadter, ‘The Paranoid Style in American Politics’, p. 29. تأکیدها از خود متن است.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2