Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

١٠٤ اﻋﺼﺎر اﺷﻌﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ، اﯾﻦ رﺷﺘﻪ ﭘﯿﻮﻧﺪ واﺣﻪ ﻫﺎی ﭘﺮاﮐﻨﺪه ی اﯾﺮاﻧﯽ در ﻣﮑﺎن و زﻣﺎن، واژه ی اﯾﺮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ای ﺧﺎﻟﯽ ﻧﯿﺴﺖ. ﮐﻨﺪ و ﮐﺎو در ﭼﻨﺪ و ﭼﻮن دﻻﻟﺖ ﻫﺎی اﯾﻦ ﻧﺎم، ﺧﻮاﻧﺶ اﯾﺮاﻧﯿﺖ در ﻣﺘﻦ ادب ﭘﺎرﺳﯽ، ﻣﺎ را ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﻧ ﻤﯽ ﮔﺮداﻧﺪ و در آن ﻣﺘﺼﻠﺐ ﻧ ﻤﯽ ﮐﻨﺪ، ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺎ اﺗﮑﺎ ﺑﺮ ﻓﺮادﻫﺶ ادﺑﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اﯾﺮاﻧﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﻮا ﻣﯽ ن و ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﺎز ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ از اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺑﺮای زﻣﺎﻧﻪ ﺳﺨﺖ ﺣﺎﺿﺮ دﺳﺖ زد. آن ﮐﻬﻦ ﺗﻮا ﻣﯽ ﻧﺪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ اﯾﻦ ﻧﻮﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ. اﻣﺎ اﯾﻦ را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ اﻓﺰود ﮐﻪ ﻣﺘﻦ ادﺑﯽ ﺑﺮای ﻣﺴﺎﯾﻞ اﯾﺮان ﯾﺎ اﯾﺮان ﻫﻤﭽﻮن ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﺎﺳﺨﯽ ﻧﺪارد. زﺑﺎن اﯾﻦ ﻣﺘﻦ زﺑﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺿﻌﯿﻒ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ ﻗﻮی. ﭘﺎﺳﺦ اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ی اﯾﺮان ا ﮔﺮ ﺑﺘﻮان ﺑﺪان اﻃﻼق ﭘﺎﺳﺦ ﮐﺮد، ﯽ ﭘﺎﺳﺨ اﺳﺖ ﻧﻪ از ﺳﺮ ﭘﺎﺳﺦ .ﯾﯽﮔﻮ اﯾﻦ ﻣﺘﻦ ﭘﯿﺶ از ﻫﺮﭼﯿﺰ اﯾﺮاﻧﯿﺖ را ﻫﻤﭽﻮن واﻗﻌﯿﺘﯽ ﻣﻠﻤﻮس و ﻣﻮﺿﻮع ﯾﮏ دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ ) و ﻧﻪ ﺳﺮﺳﭙﺮدﮔﯽ( در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣﯽ ﮔﺬارد و از اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﺑﺎ زﺑﺎﻧﯽ ﮔﻮ ﻣﯽ ﺳﺨﻦ ﯾﺪ ﮐﻪ ﺧﺎﻧ یﻪ ﯾﺎد اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ. اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﯾﮏ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی » ﻧﯿﺴﺖ « ﺿﺪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی اﺳﺖ . ﻣﺘﻦ ادﺑﯽ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ اﯾﺮان ﮐﺸﻮری از زﻣﺮ یه ﮐﺸﻮرﻫﺎی ﻧﻮﺑﻨﯿﺎد » « در دوران ﭘﺴﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎری ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و ﻣﺮزﻫﺎی آن ﺑﺮ اﺛﺮ یﻪ ﺳﮑﺴﮑ » اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ « ﺑﺮ روی ﻧﻘﺸﻪ ی ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺮﺳﯿﻢ ﻧﺸﺪ ه اﺳﺖ. اﯾﺮاﻧﯿﺖ، ﻫﻤﭽﻮن ﯾﮏ واﻗ ﻌﯿﺖ ادﺑﯽ، در اﺳﺎس ﻧﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ذات ﭘﻨﺪاراﻧﻪ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻫﻮﯾﺖ ﺑﺮ ﻗﻮم ﯾﺎ ﻧﮋادی دﯾﮕﺮ ﺗﺤﻤﯿﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻮن ﻫﺮ ﻫﻮﯾﺖ ﻣﻠﯽ دﯾﮕﺮ واﻗﻌﯿﺘﯽ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن و ﻻﯾﻪ ﻻﯾﻪ اﺳﺖ؛ ﻋﺮﺻﻪ ی ﻫﻤﮕﺮاﯾﯽ ﻫﺎ و واﮔﺮاﯾﯽ ﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و در ﺟﻬﺎﻧﯽ رخ ﻧﻤﻮده ﮐﻪ ﺣﺘﺎ ﯾﮏ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻨﮓ ﻫﻢ در آن ﺣﯿﺎﺗﯽ ﻣﺴﺘﻤﺮ و ﯾﮑﺴﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺷﺖ. اﯾﺮاﻧﯿﺖ » ﺑﻪ « ﮐﻮﺗﺎه ﺗﺮﯾﻦ ﺳﺨﻦ، ﯾﮏ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﺖ و ﻫﺮﭼﻪ در اﯾﻦ اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ژرﻓﺶ ﮐﻨﯿﻢ ﺑﯿﺸﺘﺮ دﯾﮕﺮﯾﺘﯽ ازرا ﺧﻮد ﺑﺮ ﻣﺎ آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺳﺎزد. یواژه اﯾﺮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ای ﺧﺎﻟﯽ ﻧﯿﺴﺖ ؛ درآﯾﮕﺎﻫﯽ از ﯾﺎد ﯾﺎداﯾﺎد » یﻪ ﺳﺖ؛ ﻗﺒ ﻫﺎ در ﻣﺘﻦ « ادب ﭘﺎرﺳﯽ اﺳﺖ. ﻫﻤﻮاره ﭼﯿﺰی را ﺑﻪ ﯾﺎد ﻣﯽ آورد ﮐﻪ از ﯾﺎد ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ؛ ﻫﻤﯿﺸﻪ در ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻣﯿﻬﻨﯽ ﺑﻪ ﻧﺎم اﯾﺮان در ﻣﺘﻦ ادﺑﯽ ﺣﺘﺎ ﻫﻢ ا ﮐﻨﻮن ﻫﻢ ﺧﻮد را ﭼﻨﺎن ﻓﺮاﯾﺎد ﻣﯽ آورد ﮐﻪ زﻣﺎﻧﯽ در ﻣﺼﺮاﻋﯽ از ﺷﻌﺮ اﻧﻮری ﺑﻪ ﯾﺎد ﻣﯽ آورده اﺳﺖ: ﻣﺮا ﺑﯿﺮون ز ﺟﻬﺎﻧﻢ ﻣﺸﻤﺮ ... در ﻣﺘ ﻦ ادﺑﯽ اﺳﺖ ﻣﯽﮐﻪ ﺑﯿﻨﯿﻢ اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﻫﻤﭽﻮن ﯾﮏ ذﻫﻨﯿﺖ، ﺑﻪ رﻏﻢ ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎی ﺗﺎرﯾﺨﯽ و ﺣﺘﺎ آﻧﮕﺎه ﮐﻪ ﺑﻪ اﻧﮑﺎر و رﯾﺸﺨﻨﺪ و اﻣﺤﺎی آن ﮐﻤﺮ ﺑﺴﺘﻪ اﻧﺪ ، ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ .