Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

١٩ از آﺷﻨﺎﯾﯽ ﻧﺨﺒﮕﺎن ﻓﮑﺮی ﺎﺑ ﺟﺎﻣﻌﻪ ی ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ اروﭘﺎﯾﯽ در اﺷﮑﺎل ﺑﻪ ﺧﻮد یوﯾﮋه ﺻﻮرت یﻫﺎﺖﯾروا ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﯽﺨﯾﺎرﺗ ی ﺎﻓﺘﻪ ﯾ ﺶﯿﺸﺎﭘ ﯿﭘ ﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕ . ﺑﻮد ﻣﻮﺟﻮد ۱٥ ادب ﻣﺘﻦ در ﻓﺎرﺳﯽ اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺧﻮد ﻗﺪﻣﺖ اﯾﻦ ﺑﺮ و ﺑﻮد ﻗﺪﯾﻢ اﺷﻌﺎر از ﺘﺎﺣ . داﺷﺖ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎرﮐﺲ ﺗﻮان ﻣﯽ ﮔﺮا، در ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺎ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮی ﺗﺎرﯾﺨﯽ آن از ِ اﯾﺮان ﺧﻮد ﺑﺎﺷﯿﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﯿﻢ ﺑﻨﺪی ﺻﻮرت ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ در و ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﻦ در را ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﻨﺪی ﺻﻮرت ﻣﻠﯽ ﺗﺸﺮﯾﺢ ﻧﮕﺮش . ﮐﻨﯿﻢ ﺗﺒﯿﯿﻦ و ﭘﺴﺎاﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮا در رواﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ اﻣﺖ» ﺑﺎ ﮔﺎه ﮐﻪ اﺳﻼ « ﮔﺮاﯾﯽ ﭘﺎن» و م اﺳﻼﻣﯿﺴﻢ در ﻧﻮ « ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻠﯿﺖ ﺑﺎ اﯾﺮاﻧﯽ اﻧﮕﯿﺰی ﺣﺰن ﺻﺪاﯾﯽ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﮐﻨﺪ، ﻣﯽ ﭘﯿﺪا ﻣﺠﺬوب ﺗﻘﺎﺑﻞ ﻫﺎی ﺑﺮﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺮاﺑﺮ در ﺷﺮق از اش ﻏﺮب؛ اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ ﺑﺮاﺑﺮ در اﺳﺘﻌﻤﺎر زده؛ ﻣﺘﺮوﭘﻞ درﺑﺮاﺑﺮ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﯾﮏ در و ، ﭼﻨﺎن ﮐﻼم، ﻣﺠﺬوب از ﻫﺎﯾﺶ ﺧﻮاﻧﺪه ﻧﻈﺮﯾﻪ ﭘﺮدازان ﮐﺸﻮرﻫﺎی ً ﺳﺎﺑﻘﺎ ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه اﺳﺖ ﻧﻤﯽ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺪ روﻧﺪﻫﺎی ﺑﯿﻨﺎﺑﯿﻨﯽ؛ و ،ﯾﺎ وﺿﻌﯿﺖ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻧﻪ ﮐﻪ ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ اﯾﻦ ﻫﻢ ﯾﺎ و ،آن ﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺷﮑﻞ ﺧﺎص روﻧﺪ در را آن ﻫﻢ از و ﻫﺎ ﻣﻠﯿﺖ ﻣﻠﯿﺖ ﺟﻤﻠﻪ اﯾﺮاﻧﯽ ﻧﻈﺮ در ﺑﮕﯿﺮد . ﺑﺎزﻫﻢ از ﻧﮕﺎﻫﯽ ﻣﺎرﮐﺲ ﺑﻪ ﻣﻠﺘﯽ ﻫﺮ ﮐﻪ ﮔﻔﺖ ﺗﻮان ﻣﯽ ﮔﺮا ﻣﺪرن ﻣﻔﻬﻮم ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ از اﺳﺘﻌﻤﺎر اﺳﺖ ﺑﻮده ﺑﻪ ﻧﻮ ﻫﺎی ﻣﻠﺖ و درﺟﺎت ﻫﻢ اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ ﺑﻮده ﻫﻢ و اﻧﺪ اﺳﺘﻌﻤﺎرﺷﺪه ﻫﺮدو ﯾﻦا» هﮔﺎ و «ﺪ. واﺣ زﻣﺎن ﯾﮏ در ۱٦ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ اﻗﺘﺪارﮔﺮای دوران ﭘﻬﻠﻮی ﮐﻪ اول اﺻﻠﯽ یﻣﺎﯾﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﺨﻠﯿﻂ ﻧﮕﺮش اﺳﺖ ﻧﻮع اﯾﻦ از ﻫﺎﯾﯽ ، ﻫﻤﭽﻮن دﯾﮕﺮ اﺷﮑﺎل ﻣﻠﯽ ازﯾﻦ ﮔﺮاﯾﯽ ﻗﺎﻋﺪه . ﻧﺒﻮد ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ اﯾﻦ ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ اﯾﺮاﻧﯽ ایﭼﻬﺮه » ﻧﯿﺰ «ﻪ دوﮔﺎﻧ ۱۷ ﻫﻢ ﺷﺖ، دا اﻗﺘﺪارﮔﺮا .ﮔﺮا ﺟﻤﻊ ﻫﻢ ﺑﻮد ﻣﯽ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﯿﺴﺖ ﻧﮕﺮش ﭼﺮا ﮐﻪ ازﯾﻦ ﻫﺎﯾﯽ در دﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻦ اﯾﺮان ﻣﻮرد ﺑﻪ و ﻧﺎب ﺻﻮر دﻧﺒﺎل ﺑﻪ و ﻫﻤﮕﻦ اﻣﻮر ذات اﺷﯿﺎء و ﻧﮕﺮش از . ﮔﺮدﻧﺪ ﻣﯽ اﯾﺮان ﺷﺪه ﯾﺎد ﻋﻠﺖ ﺑﻪ و ﻫﺎ زﺑﺎن ﻧﯿﻤﻪ و ﻫﺎ زﺑﺎن وﺟﻮد ﻗﻮﻣﯿﺖ ﻫﺎی ﻫﺮﮔﺰ ﺷﺪه ﺳﺮﮐﻮب ﻣﻮﺟﻮدﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم و ﺗﺎم و واﻗﻌﯽ اﺳﺖ ﻧﺒﻮده ﻣﻠﺖ ﯾﮏ ﻋﻨﻮان ﻣﺎ . ﻣﯽ رﻧﺎن زﺑﺎن از ﭘﺎﺳﺦ در ﺗﻮاﻧﯿﻢ ﯾﺎدآور ﮐﻪ ﺷﻮﯾﻢ اﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﻪ رﻏﻢ ﺑﻪ ﺳﻮﯾﯿﺲ ، زﺑﺎن ﺳﻪ داﺷﺘﻦ دو اﺻﻞ در ﮐﺬا ] ﻧﮋاد ﭼﻬﺎر ﯾﺎ ﺳﻪ و ﻣﺬﻫﺐ ﻣﻠﺖ ﯾﮏ [ اﺳﺖ؛ درﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ، ﺗﻮﺳﮑﺎﻧﯽ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ p ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺘﻔﺎوت، ﻟﺤﺎظ ﺑﻪ ﻫﻤﮕﻮن زﺑﺎن، ﻧﺒﻮده ﻣﻠﺖ ﯾﮏ ﻧﮋاد و ﻣﺬﻫﺐ اﺳﺖ؟ ۱۸ ﺑﺮﮔﺮدﯾﻢ ۱٥ اﺣﻤﺪ اﺷﺮف، از: ﯽﺮاﻧ ﯾا ﺖﯾﻫﻮ دوران ﺑﺎﺳﺘﺎ ﺎنﯾﭘﺎ ﺗﺎ ن ی ﭘﻬﻠﻮ ، ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺪﯿﺣﻤ ی اﺣﻤﺪ ی ،ﯽﻧ )ﻧﺸﺮ ۱۳۹٥ ( ص . ۲۲۴ 16 Balibar, 89 17 Janus–faced 18 Ernest Renan: “What is a Nation” in Nation and Narration , Homi K. Bhabha ed. (Rutledge, 1990), PP. 8- 23.