Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

٢٤ ﻨ ﮔﻔﺘ ﻣﯽ ﺪ. ﺣﺘﺎ ﻣﯽ ﺑﯿﻨﯿﻢ ﮐﻪ در ﺳ ﺪه ﻫﺎی ﻫﻔﺖ و ﻫﺸﺖ ﻫﺠﺮی ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯽ و ﺣﺘﺎ ﮔﺮاﯾﺶ ﻫﺎی ﺷﯿﻌﯽ آﻏﺎزﯾﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﮐﯿﺴﺎﻧﯿﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﯾﺮاﻧﯽ ﺧﻮد آ ﮔﺎه ﺑﻮدﻧﺪ ، ﺑﻠﮑﻪ در ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮی از ﺑﺎورﻫﺎی زﻧﺎدﻗﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ اﺷﺘﺮاک داﺷﺘﻨﺪ. ۲٦ در ﻗﻠﺐ آراﻣﺎن ˆ ﮔﺮاﯾﯽ ﺷﯿﻌﻪ، اﺳﻄﻮره ، ﮐﺮﺑﻼ ی ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻫﻮﯾﺘﺴﺎز ی از آﯾﯿﻦ و ﺧﺎﻃﺮه ، ﻣﺮﻫﻮن اﯾﺮاﻧﯿﺖ اﺳﺖ. اﻣﺎ اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﯿﺎن ای ﺧﺎﻃﺮه » آﯾﯿﻨﯽ ﺷﺪه « ۲۷ و ﯾﺎ آﯾﯿﻨﯽ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺷﺪه ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ. از ﺑﺪﺑﯿﺎری آن اﯾﻦ ﮐﻪ، در دوران اﻓﻮل ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ی اﯾﺮاﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮوراﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ . در ﻧﺘﯿﺠﻪ ، اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ادب ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ اﯾﺮان راه ﻧﯿ ﺎﻓﺖ و ﺗﺎ ﻫﻢ ا ﮐﻨﻮن ﻧﯿﺰ ﺑﻼﻏﯿﺎت آن در ﺷﮑﻞ ﻧﻮﺣﻪ در ﺣﺪ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ادﺑﯿﺎت ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ. ﺣﺘﺎ آن ﮔﺎه ﮐﻪ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﮐﺴﻮت ﻧﻈﺮﯾﻪ ای اﻧﻘﻼﺑﯽ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪﻧﺪ ، آن ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﻢ در ﺣﺪ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪ. از اﯾﻦ اﺳﻄﻮره ﺗﺎروﭘﻮد اﯾﺮاﻧﯽ ا ش ) ﺧﺎﻃﺮه( را ﺟﺪا ﮐﻨﯿﺪ، از آن ﺑﻪ ﺟﺰ ﯾﮏ اﯾﺖرو» « ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﭼﻪ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ؟ آری، و اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﺮان ﻧﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻤﺎﻧﯽ ﺑﻮده ﮐﻪ ا ﮐﻨﻮن روی ﻧﻘﺸﻪ اﺳﺖ . ﺗﺎرﯾﺦ اﯾﺮان آ ﮐﻨﺪه از ﮔﺴﺴﺖ ﻫﺎ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﻫﺎ، ﻓﺮوﭘﺎﺷﯽ ﻫﺎ و ﺑﺎز ﺳﺮﺑﺮآوردن . ﻫﺎﺳﺖ اﯾﺮان ﺟﺎﯾﯽ ﺑﯿﺮون از اﯾﻦ ﮔﺴﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎی زﻣﺎﻧﯽ و ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﻫﺎی ﻣﮑﺎﻧﯽ واﻗﻊ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. ﺣﺎل ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ˆ اﯾﻦ واﻗﻌﯿﺖ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﻧﮑﺎر ﻧﺎﭘﺬﯾﺮ آﯾﺎ ﻣﯽ ﺗﻮان اﯾﺮاﻧﯿﺖ را ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺪاوﻣﯽ از ﯾﮏ ذﻫﻨﯿﺖ ﺑﺎز ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﺮد ؟ ا ﮔﺮ اﺳﺎس ﻣﻠﯿﺖ را ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻓﺮاد ﯾﮏ ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﺑﺴﯿﺎری از اﻣﻮر و ﭼﯿﺰﻫﺎ ﺑﺪاﻧﯿﻢ، ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺑﭙﺬﯾﺮﯾﻢ ﮐﻪ در ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ ﻣﺸﺎرﮐﺖ اﻣﻮر و ﭼﯿﺰﻫﺎی و ﻣﺘﻐﺎﯾﺮ ﮔﺎه ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ دﯾﮕﺮی ﻫﻢ ﺑﻮده اﻧﺪ ﮐﻪ از ﯾﺎد رﻓﺘﻪ . اﻧﺪ اﯾﺮاﻧﯿﺖ در اﯾﻦ ﺑﺴﺘﺮه ی زﻣﺎﻧﯽ و ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻋﺮﺻ یﻪ ﻣﺪام ﯾﺎد و ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ اﺳﺖ. در اﯾﻦ ﻋﺮﺻﻪ ، ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﯾﮕﺮ، در اﯾﻦ ﺑﺎزی ³ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ » و« ﯾﺎد» ﮔﺎه « ۲۸ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻠﯿﺖ اﯾﺮاﻧﯽ را، ﻫﻤﭽﻮن دﯾﮕﺮ ﻣﻠﯿﺖ ﻫﺎی ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ دار، ﻣﯽ ﺗﻮان در دو ﻣﺤﻮر ﮐﺎﻧﻮن ﮔﺮا و ﮐﺎﻧﻮن ﺢ ﯿ ﺗﻮﺿ ﮔﺮﯾﺰ داد. در ﻣﺤﻮر ﮐﺎﻧﻮن ،اﮔﺮ در ﺑﻌﺪ زﻣﺎﻧﯽ اﯾﺮان ، ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺮدﻣﺎﻧﯽ ﻧﺎﻫﻤﺮﻧﮓ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻗﻮﻣﯽ ﯾﺎ زﺑﺎﻧﯽ و ﯾﺎ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﻣﻨﻘﻄﻊ ، اﻣﺎ ﻣﻮﺟﻮدﯾﺘﯽ واﺣﺪ را ³ ﺑﻪ ﮔ ِ ﺮد ِ ﻧﻬﺎد ﭘﺎدﺷﺎﻫﯽ ﺗﺸﮑﯿﻞ 26 Amanat, P. 6 27 آﯾﯿﻨﯽ ی ﺧﺎﻃﺮه » ﺗﻌﺒﯿﺮ اﺳﺖ دﺑﺮه رژی از «ﺷﺪه در ﻣﺎرﮐﺴﯿﺰم و ﻣﻠﯽ ی ﻣﺴﺌﻠﻪ : New left Review , Sept-Oct. 1977. 28 ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﯽ و ﯾﺎد ﮔﺬار از ﻣﻠﯿﺖ ﮔﻮﯾﺪ ﻣﯽ ﮐﻪ رﻧﺎن ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﯽ اﺳﺖ را ﺧﻮد ﮐﻪ ﺗﻌﺮﯾﻒ . ﮐﻨﺪ ﻣﯽ