Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

٦ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﮔﺬرا ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻠﯿﺖ از ﺧﻄﻮﻃﯽ اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺷﺪه ﻃﺮح ﻣﻠﯿﺖ ﯾﮏ ﻫﻤﭽﻮن اﺳﺖ. ﺑﺨﺶ در ﺑﻪ دوم ﺑﺎزﺗﺎب ﻫﺎی اﯾﺮاﻧﯿﺖ ادب در ﺎﺻﺮ ﻣﻌ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺑﺨﺶ و ﺷﺪه ﺑﻪ ﺳﻮم در ﺟﺴﺘﺠﻮﯾﯽ ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ ی اﯾﺮان و اﯾﺮاﻧﯿﺖ ادب در ﮐﻼﺳﯿﮏ اﺧﺘﺼﺎص دارد. ﻧﻮﺷﺘﻪ ﭘﯿﺶ ی آن از رو ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺗﺮی ﻗﻮل ﺑﻪ اﯾﮕﻠﺘﻮن آداب» ﺑﺎب در ﻏﺬاﺧﻮری در ﮐﺎرﺗﺎژ ﺑﺎﺳﺘﺎن « ﻧﯿﺴﺖ. ﺗﻔﻨﻨﯽ از ﺗﺮ ﻣﺒﺮم و ﺗﺮ ﺟﺪی ﺿﺮورﺗﯽ ادﺑﺎﯾﯽ ﯾﺎ ﮐﻨﺠﮑﺎوﯾﯽ آ ﮐﺎدﻣﯿﺎﯾﯽ اﻧﮕ ﯿﺰه ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻮده آن اﺳﺖ. در اﯾﻨﺠﺎ ﻧﯿﺰ، ﻫﻤﭽﻮن ﮐﺎرﻫﺎی اﯾﻦ دﯾﮕﺮ ﻧﮕﺎرﻧﺪه ادب ی درﺑﺎره و ﻓﺮﻫﻨﮓ اﯾﺮاﻧﯽ، آﻧﭽﻪ ﺑﻪ از ﻇﺮﯾﻔﯽ ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن » ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺷﺎﻋﺮاﻧﮕﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ « اﺻﻄﻼح ﮐﺮده وﻓﺎدار ﺑﻮده ام. ﻧﺨﺴﺖ دﻟﯿﻠﯽ ﺑﻪ آن و ﺷﺨﺼﯽ اﯾﻨﮑﻪ، ﺑﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻋﻨﻮان داﺳﺘﺎن ﻧﻮﯾﺲ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد ﺷﺎﻋﺮ و ام؛ ده ﺑﺮ رﺷﮏ دﯾﮕﺮ اﯾﻨﮑﻪ، اﯾﻦ ﺧﻮد ﺷﻌﺮﯾﺖ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ ﺑﻮده ﮐﻪ ﺑﻼﻏﺖ اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ا ﮔﺮ را، ﺑﻼﻏﺘﯽ ﺑﺘﻮان آن در ﯾﺎﻓﺖ، اﯾﺠﺎب ﮐﺮده ﻣﯽ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺑﻼﻏﺖ ﺑﺨﺸﯽ اﺳﺘﺪﻻل » از اﯾﻦ در « ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ. اﯾﺮاﻧﯿﺖ ادﺑﯽ ﻣﺘﻦ در ﺑﺮ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺎ وﯾﮋه ﺑﻪ و ﯾﮏ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﺳﺖ. اﯾﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ا ﮔﺮﭼﻪ ﻧﻤﯽ ﻟﺤﻈﻪ » ﺗﻮان آﻏﺎزﯾﻦ آن ﺑﺮای ی« ﯾﺎﻓﺖ، ﻫﺮ در اﻣﺎ ﻟﺤﻈﻪ از ای را ﻣﺎ ﺧﻮاﻧﺶ ﺧﻮد در ﮐﻨﺪ. ﻣﯽ درﮔﯿﺮ اﯾﺮاﻧﯿﺖ ﺑﺪﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻌﻨﺎی ﺑﻪ ﻫﻮﯾﺖ ﯾﮏ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻪ در ﻣﺘﺪاول ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﯾﮏ ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ در ﺳﻮداﺳﺖ. ﭘﺮداﺧﺖ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم، اﺳﺎس ﻧﻈﺮی اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ و آﺑﺸﺨﻮرﻫﺎی را آن در ﻧﺪ ﺗﻮا ﻣﯽ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ارﺟﺎﻋﺎت و روی ﮔﺰﯾﺪه آوردﻫﺎ ﮐﺎر ﭘﺎﯾﺎن در ﻣﻼﺣﻈﻪ ﮐﻨﺪ. اﯾﻦ در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺳﻬﻢ» ﺑﺮاﺑﺮ در زﺑﺎن در « دﯾﮕﺮی )ﺑﺎﺧﺘﯿﻦ(، « ﻣﺪور ﻪ ﺣﺎﻓﻈ » )ﺑﺎرت(، ﺳﺎﺣﺖ » ا) « ﻣﯿﺎﻧﯿﻦ ﮐﺮﯾﺴﺘﻮا( « زﺑﺎن دﯾﮕﺮی » و )درﯾﺪا( زﺑﺎن در را «ﯾﺎد» ﻣﻔﻬﻮم ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد و ام ﮐﺮده ﺗﻮﺟﻪ آﻧﭽﻪ از ﺑﯿﺶ ﮐﻪ ام داﺷﺘﻪ ﺎرﮐ اﯾﻦ در آﻣﺪه، اﯾﻦ ﻣﻔﻬﻮم ژرﻓﺶ و ﺷﺮح ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﻫﻢ ﺑﺎز ﺳﺎزی دارد. ﮐﻪ ﺷﺪه ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﮐﺎرﺑﺴﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺑﻪ ﻫﺎی اﺻﻄﻼح ﭘﺴﺎﻣﺪرن » اراﯾﻪ ﺟﺰ ﭼﯿﺰی « ی ﻣﻨﻈﺮی اﯾﺮان از « ﺗﮑﻪ ﭼﻬﻞ» ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. از ﺳﺨﻦ اﯾﻦ ﺟﻬﺘﯽ درﺳﺖ اﺳﺖ. لﺆاﺳ زﯾﺮ واژه ا ﮔﺮ ﭘﺴﺎﻣﺪرن » ﮐﻨﺎر را « ﺑﮕﺬارﯾﻢ، آری، اﯾﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﮕﺎﻫﯽ ای ﭘﺎره ﺑﻪ دﯾﺪﮔﺎه ﭘﺴﺎ ﻫﺎی در ﮔﺮا ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺤﻠﯿﻞ ادﺑﯽ و دارد ﺑﺮآﯾﻨﺪ ﻫﻢ ﮐﺎر ﭼﻨﺎﻧﮑﻪ ﺧﻮاﻫﯿﺪ اﻧﺪاز ﭼﺸﻢ ﺧﻮاﻧﺪ ﭘﺎره اﯾﺮان از ای ﭘﺎره ﻧﺸﺪه اﺳﺖ. p در ﻣﺜﻼ روﯾﮑﺮد ﺑﻪ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ q ﻫﻢ ﻧﮕﺎرﻧﺪه اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﻮده آن ﺑﺮ روﯾﮑﺮد در ﭼﻬﺎرﭼﻮﺑﯽ ً ﺻﺮﻓﺎ ﻧﻈﺮی ادﺑﯽ ـ ﻧﻪ و ﮔﯿﺮد ﺻﻮرت p ﻣﺜﻼ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﯾﺎ اﺳﻄﻮره و ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ؛ ازﯾﻨﺮو، در از ﺧﻮد ﺧﻮاﻧﺶ