Dar Hazrat-e Raz-e Vatan

٧٧ » ﺧﺪای ﺑﯿﺦ و ﺑﻦ ﺗﻮ از ﺟﻬﺎن ﺑﺮاﻧﺪازد ﮐﻪ ﺑﯿﺦ و ﺑﻦ ﻓﺎرﺳﯽ را ﺑﺮاﻓﮑﻨﺪی. « ۱۰٦ از زﻣﺎن ﮐﻠﻤﺎت ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﺷﺪه در ﺑﺎﻻ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻓﺮدوﺳﯽ، زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﯽ ا ﮔﺮﭼﻪ در ﺧﺮاﺳﺎن زﺑﺎن ﺗﻮده ﻫﺎی ﻣﺮد م ﺑﻮد، اﻣﺎ در ﺗﻤﺎﻣﯽ اﯾﺮان و زﯾﺮ ﺳﯿﻄﺮ یه زﺑﺎن ﻋﺮﺑﯽ زﺑﺎن اﻗﻠﯿﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رﻓﺖ. ﯾﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﯽ دﯾﮕﺮ، زﺑﺎن ﻣﻘﻬﻮر ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ در اﻗﻠﯿﺖ ﺑﻮد ﮐﻪ ﮐﻢ ﮐﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺎﺣﺘﯽ از ﻣﻘﺎوﻣﺖ درآﻣﺪ. ﯾﺎد آوری اﯾﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﻘﺪﺳﯽ در اﯾﻨﺠﺎ ﺑ ﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ درﺑﺎره ی ﻓﺮدوﺳﯽ و زادﮔﺎﻫﺶ ﺗﻮس» « ﻣﯽ ﻧﻮﯾﺴﺪ ﮐﻪ او از » ﺷﻬﺮی ﮐﺎﻧﻮن راﻫﺰﻧﺎن و ﻻ ﻧﻪ « ﺳﺮﮐﺸﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد. ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﮐﺎر ﺧﻮد ﻓﺮدوﺳﯽ ﺑﺎ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﻮد ﻏﺰ ﻫﻢ زﻣﺎﻧﻪ ﺣﺪﯾﺚ ای اﺳﺖ ﮐﻪ او در آن ﻣﯽ زﯾﺴﺖ، » آن ]ﮐﺎروان[ ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻃﺒﺮان رﺳﯿﺪ، از درواز یه رودﺑﺎر اﺷﺘﺮ در ﻣﯽ ﺷﺪ و ﺟﻨﺎز یه ﻓﺮدوﺳﯽ ﺑﻪ درواز یه رزان ﺑﯿﺮون ﻫﻤﯽ ﺑﺮ «. دﻧﺪ ۱۰۷ ا ﮔﺮ ﺣﺘﺎ ادﯾﺐ و ﭘﮋوﻫﻨﺪه ای ﻫﻤﭽﻮن ﻣﯿﻨﻮی ﺑﺎ ﺿﺮس ﻗﺎﻃﻊ ﺑﮕﻮﯾﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ داﺳﺘﺎن ﯾﮏ « ﺟﻌﻞ» ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ، ﺗﻮا ﻣﯽ ن ﭘﺮﺳﯿﺪ ﮐﻪ ﭼﺮا ﺑﺎﯾﺪ ﭼﻨﯿﻦ داﺳﺘﺎﻧﯽ ﺟﻌﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﻨﯿﻦ رواﯾﺘﯽ ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﺑﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﻈﺎ ﻣﯽ ﻋﺮوﺿﯽ ﺑﺎﺷﺪ، ذﻫﻨﯿﺖ زﻣﺎﻧﻪ ای را ﺑﯿﺎن .ﮐﻨﺪ ﻣﯽ ﻫﻨﻮز ﺣﺎ ﮐﻤﺎن ﺗﺮک و ﻏﺰ ﮐﻪ ﺑﻪ اﺳﻼم ﮔﺮوﯾﺪه ﺑﻮدﻧﺪ، ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺐ ﺧﺎص ﻧﻮﮐﯿﺸﺎﻧﻪ ی ﺑﻬﺮ » از ﺧﻮد، ﻗﺪر ﻋﺒﺎﺳﯿﺎن « اﻧﮕﺸﺖ در ﮐﺮده و در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﻗﺮﻣﻄﯽ ﻣﯽ ﺟﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮآن ﮐﺲ را ﮐﻪ ازﯾﻦ ﻃﺎﯾﻔﻪ ﻨ ﯾﺎﻓﺘ ﻣﯽ ﺪ ﺑﺮ دار ﻣﯽ ﮐﺸﯿﺪﻧﺪ. در ﭼﻨﯿﻦ زﻣﺎﻧﻪ ای ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ، اﯾﻦ یه ﻋﺼﺎر » ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻌﻮﺑﯽ اﯾﺮاﻧﯽ « ۱۰۸ ، ﯾﮏ ﮔﺰاره اﯾﺠﺎﺑﯽ، ﮔﺰاره ای ﺑ ﻪ ﺻﻮرت ﺗﻨﻬﺎ ﯾﮏ ﮐﻠﻤﻪ، ﯾﮏ آری» « ﺑﻪ ﻫﻮﯾﺖ اﯾﺮاﻧﯽ ﺑﻮد. زﺑﺎن و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﮐﻪ ﻓﺮدوﺳﯽ ﺑﺎ آن دم ﻣﯽ زد، ﻧﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺗﺤﺎن ﮐ ﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﻠﻮﺑﺎن و اﻗﻠﯿﺖ ﺗﻌﻠﻖ داﺷﺖ. اﯾﻦ ﺧﻮاﻧﺶ ﺧﺎ ﻣﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ را ﮐﺘﺎب ﺷﺎﻫﺎن و ﻣﺴﺘﺒﺪان ﻣﯽ داﻧﺪ و دﺳﺘﻮر رزم و ﺑﺰم آﻧﺎن. ﻣﺴﺘﺒﺪان و ﺣﺎ ﮐﻤﺎن ، ﺎن ﺣﺘﺎ آﻧ ﮐﻪ ﺗﺒﺎ ر ﻧﺎاﯾﺮاﻧﯽ داﺷﺘﻨﺪ، ﻣﺸﺮوﻋﯿﺖ ﺧﻮد را از ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻣﯽ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻪ ﺑﺮﻋﮑﺲ. ۱۰۹ ۱۰٦ از ای ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺮداﻧﺸﺎه ﭘﺪر ﻗﺘﻞ از ﭘﺲ ﮐﻪ ﻓﺮخ زادان ﭘﺴﺮ ﺑﻦ ﺢﺻﺎﻟ ﺑﻪ ﺧﻄﺎب ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ آورد ﻣﯽ زﺑﺎن ﺑﺮ آﻧﮑﻪ از ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﺧﻂ ﺻﺎﻟﺢ ﺣﺠﺎج دﯾﻮان ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت از را ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﺮﻣﯽ ﻋﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﮔﺮداﻧﺪ ﻧﻘﻞ . ازﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﯿﻦ زرﯾﻦ ﮐﻮب، ﻗﺮن دو ﺳﮑﻮت ، ۹۹ 107 : !" ) $% &' 1341 ( .)83 108 *+ , 13 109 Amanat, 4