قانون اساسی و مجلس مؤسسان ۱۱۳ در چنین توصیفی از مفهوم قدرت مؤسس جایگاه مردم برجسته میشود. به بیان دیگر، «مردم» منشأ و سرچشمهی قدرت مشروع به شمار می روند. به زبان ساده، این قدرتی استکه نظم قانون اساسی یک ملت را مستقر میسازد و سامان می دهد. اندیشهی قدرت مؤسس مردم در دوران اولیهی تفکر قانونی آغاز میشود و نخستین جلوهی خود را در مباحثات انقالبی انگلیس در نیمهی قرن هفدهمکسب می ال کند و در دوران انق بهای فرانسه و آمریکای شمالی در قرن هجدهم از شفافیت و فصاحت بیشتری برخوردار میشود. بزرگ ترین نظریه پرداز «قدرت مؤسس» و کسی که این مفهوم اغلب به او منتسب میشود کشیش امانوئل ژوزف سییس است که در خطابهای در برابر مجلس ملی در ۱۷۸۹ این مفهوم را به کار بست و گفت یک قانون اساسی قبل از هرچیز مستلزم یک قدرت مؤسس است. 33 سی یس در رسالهی طبقه ی سوم چیست؟ ، کهگوشههایی از آن را به فارسی هم برگرداندهاند، می نویسد این طبقه همهچیز است و در نظم سیاسی هیچ جایگاهی ندارد. در واقع، طبقهی سوم، ازنظر او، همان ملت است. این طبقه می خواهد چیزی باشد و جایگاهی شایسته برای خود دستوپاکند. 34 «یانیو روزنِی» ، حقوقدان و دانشگاهی، که در نوشتهای به مفهوم «ما مردم»، یعنی قدرت مؤسس و رساله ی سییس، اشاره دارد، از قول سییس میگوید هیچ بخشی از قانون اساسی اثر و عمل قدرت تفویضی نیست، یعنی اختیاراتی که ازسوی مردم تفویض شده باشد، بل اثر و عمل «قدرت مؤسس» است، یعنی خود مردم. «قدرت مؤسس» قدرتی استثنایی و ویژه است که میتواند قانون اساسی را سامان دهد. این قدرت، در واقع، بیان و احساس بالفصل ملت و نمایندگانش به شمار می رود. این قدرت مستقل است از همهی شکلها و جنبههای صوری و محدودیتهای هر گونهای از قانون اساسی، درحالیکه قدرت تفویضی (تفویض شده) براثر قانون اساسی ایجاد و آفریده میشود، 33. Abbé Sieyes: Préliminare de la Constitution. Reconnoissance et Exposition Raisonnée Des Droit de l’Homme et du Citoyen. 20 et 21 Juillet 1789, au Comité de Constitution: Paris Imprimeur de L’Assemblée Nationale. 1789. p. 19. 34. Emmanuel Joseph Sieyes, Qu’est que le Tiers état?. 3.edition de 1789. p. 1. Paris.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2