۱5۰ چند گفتار گفت وگویی که در کتاب سیدضیاء آ مده است این نکته را تأیید میکند. 54 ازنظر سیدضیاء، «دیکتاتور» به معنای «مصلح مقتدر» بود! اما احمد شاه حکم را آنطورکه می خواست نوشت. سیدضیاء در ارتباط با واژه ی «کودتا» نیز استنباطی درست نداشت. فکر می کرد واژه ی «شیکی» است. آخر سر، او نخست وزیر احمدشاه شد. واقعیت این استکه رویداد سوم اسفند و پیا مد آن مطابق قانون اساسی تحول یافت. کنارگذاشتن سیدضی اء نیز به همین سان بود. چیزیکه تجربه شد ارتباطی باکودتا و کنارگذاشتن رژیم وقت نداشت. همه چیز در چارچوب نظام وقت صورتگرفت. با همه ی این احوال، می بینیمکه رویداد سوم اسفند بنیاد های لرزان نظام قاجاری را به سوی فروریزی سوق داد؛ نظامی شده بودکه نه شاهش می خواست شاهیکند و نه رجالش بدان باور داشتند و در حفظ آن می کوشیدند. همه ی اینان اما از وضع موجود بهره می بردند و به آن همچ ون قدرتی ناپایدار و مستعجل وگذرا می نگریستند. مجلس چهارم دارای فراکسیونهای مختلف بود. حضور اقلیت و اکثریت در مجلس مشهود بود. سوسیالیستهای این مجلس به رهبری «سلیمان میرزا» ت الت سوسیالیس نقش اقلیت را به عهده داشتند. تمای ال ی و عقاید انق بیشان را بازاریان و عامهی مردم نمی پسندیدند. شخصیت های مشهوری همچون مدرس و ملک الشعرا بهار خط مشی اصالح طلبی پیشه کرده بودند. بهار در کتاب تاریخ مختصر احزاب سیاسی ال مینویسد: «اص ح طلبان نظرشان روشن ساختن روابط ایران با روسیه ی شوروی و سایر دول متحابه و آوردن مستشار برای وزارت دارایی از آمریکا و حفظ بیتالمال از دستبرد های احتمالی و وضع قانون استخدام و نظام اجباری بود و بدین مسائل نیز موفق شدند.» او سپس میگوید: «این جمعیت بدون تشکیالت منظم حزبی و بدون تناسب مسلکی از افراد متفرق و بقایای احزاب قدیم به وجود آمده بود. در مرکز والیات تشکیالتی نداشت، ولی در تهران باکمال عقل خود را اداره میکرد.» 55 54 . نک : صدرالدین الهی ( )۱۳۹5 سیدضیا: عامل کودتا . تهران: ثالث، ص .۳۰۸ این کتاب مجموعه ای است از گفت وگو و مطالب دیگر. انسجام ندارد. 55 . تاریخ مختصر احزاب سیاسی در ایران ، ص .۱۳۴
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2