۱6۲ چند گفتار انگلیسیان سراسر هند را با خط آهن به هم متصلکردند، بی آنکه لمحهای از تهمتهای مشابه سخن به میان آید. در ایران اما ساختارهای ذهنی بیمارگونه و پریشان راه آهن جنوب- شمال را ساختهوپرداخته ی انگلیسیان وانمود میکردند. که تازه چه؟ ۷ . پادشاهی کوتاه مدت رضاشاه را که انگلیس و روسیه با توطئه خاتمه دادند ، کسی همین تهمت پراکنان را نکوهش نکردکه چرا پیشتر سخنان پریشان در ارتباط با روی کارآمدن رضاشاه می پراکندند، درحالیکه موجودیت تمام ایران در خطر بود. تنها به همت و یاری شخصیت میهن دوستی چون فروغی بودکه ایران از خطر ازهم گسیختگی جان سالم به در برد. .۸ فشار واردشده به رضاشاه ازسوی انگلیس و روسیه در جهتکنارهگیری از سلطنت نشان داد که به خصوص انگلستان، بهسبب خصومتیکه با رضاشاه داشت و از او می هراسید، می خواست سلسلهی پهلوی را از میان بردارد. در این میان نه علمای دینی، یعنی فقیهان، سخنی بر زبان راندند که مخالفت با این عمل زشت باشد و نه مل یون قاجاری و نهکسانیکه از آغاز مشروطیت به نحوی خود را «اجتماعیون» به شمار میآوردند؛ تنها فروغی بودکه دل سوزی رضاشاه را برای ایران جدیگرفت و پا در میانگذاشت و سلسلهی پهلوی را از استمرار برخوردار ساخت. رسمیت بخشی دن بهگذار و بهسلطنترسیدن محمدرضاشاه یکسره مطابق قانون وقت و قانون اساسی مشروطیت بود که، بهنوبهی خود، رویداد تاریخی مهمی در ایران به شمار می رود. این واقعه ایران را در برابر تجزیه مصون ساخت و یکپارچگی ایران را ارج گذاشت. هم انگلستان مخالفتی با تجزیه ی ایران نداشت و هم روسیهی شوروی. تنها آمریکا در این چارچوب نظر رسمی خاصی ابراز نمی کرد و تجزیه را دامن نمیزد. البته نمی خواست روسیهی شوروی بازیگر اصلی جهان پساز جنگ باشد. ۹ . یک نکته در اینجا مهم است و آن اینکه ملیونش قاجاری و «اجتماعیون» مشروطیتی و کمونیستهای تازهبهدورانرسیدهی وابسته به شوروی و، از همه مهمتر، روحانیت فقهی یا فقیهان برجسته در دوران پساز بهتوپ بستن مجلس تا انقراض قاجاریه و در دوران پادشاهی رضاشاه چه میکردهاند و چه
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2