۲۰۴ چند گفتار انقالبی سر بر می کشد و محصول وضعیت تاریخی نویی به شمار می رود. برای نمونه ، انقالب روسیه می خواست با نگارش و تدوین قانون اساسی یکسره تازه ای ی البیان و جامعه به نیاز انق انقالبی به پاسخ بنشیند. از سالها پیش مباحث گستردهای در ارتباط با آرمانهای انقالب در جریان بود تا سرانجام چکیدهی آنها در هیئت یک قانون اساسی انق ، البی سوسیالیستی و آیندهنگر تجلی یافت. بدینسان، می توان گفت مجلس مؤسسان در چنین فضایی به خواستههای می الب واکنش یک انق کند. از نمونههای انقالب فرانسه و آمریکا، که الگوهای ال ک سیک به شمار میروند، میگذریم. نمونه ی ایران تجربهی به کل متفاوتی است. قانون اساسی مشروطیت بهدنبال انقالبی سراسری نوشته شد و در اندک مدتی نیازمند متممیگشت. این انقالب رویهمرفته دو متن را تولید کرد: یکی قانون اساسیکوتاه و فشردهای بودکه به سهم خود مهم بود و واکنشی به شمار میرفت به بی عدالتی و فساد مالی رژیم قاجار. پسانتر، همین متمم قانون اساسی نگارش یافت،که نهفقط متن پیشین را تکمیل می کرد، بل به سبب تجربهی انقالبیون متممی نگاشته شد که به واقع بدنه ی اصلی قانون اساسی مشروطیت به حساب آمد. در آن موقع مباحث مرتبط با مجلس مؤسسان مانند امروز مطرح نبود. مجلس اول خود نقش مجلس مؤسسان را به دست داشت. انتقال پادشاهی قاجار به پهلوی ازطریق مجلس مؤسسان با انتخابات جداگانه به همین اعتبار تحقق یافت؛ یعنی نخست برگزاری مجلس مؤسسان به تصویب رسید و با توجه به و بر مبنای قانون اساسی موجود ، یعنی قانون اساسی مشروطیت، پادشاهی به رضاخان پهلوی واگذار شد. این مجموعه در نوع خود بی نظیر بوده است؛ یکی اینکه انتقال قدرت در فضایی قانونی و بر مبنای قانونهای موجود تحقق یافت و دو دیگر اینکه تنها اصالحیکه صورتگرفت موضوع انتقال پادشاهی بود نه مادهای دیگر. اصالح حقوقی تنها به یک مورد معین محدود میشد. به اعتباری دیگر ، یعنی هم دگرگونی داشتیم و هم استمرار. از اینجا می خواهم تأکید کنمکه مجلس مؤسسان تنها به یک صورت معین و در همهجا براساس استنباطی واحد متجلی نمی شود و سامان نمی گیرد. بسته
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2