106 «تحقیقات من در باب سیر طبیعت در تکامل نوع انسان» ١56 ازین مخرج شروع به تحقیق می کند و می گوید: «طبیعت انسانی پ ر از تناقض و دوئی است» و در جای دیگر می گوید: «به اشکال می توان آن ها را با هم هما هنگ ساخت!» درین اواخر نیز یکی دیگر از حکمای نمودشناس بنام آلمان «ماکس شِلِر» احتیاجی مبرم به روشن ساختن مفهوم انسان در خود دیده زیرا که بنا بر عقیدۀ صحیح وی امروز تصوّر وحدانی و جامعی در باب انسان در دست نیست و گذشته ازین تنوّع و کثرت علوم تخصّصی نیز که به موضوع انسان گرائیده اند با وجود ارزشی که برای مجاهدات آن ها باید قائل بود غالبا به جای اینکه حقیقت انسانی را روشن کنند بر ابهام و تاریکی افزودهاند... به نحوی که در هیچ زمان از ازمنۀ تاریخی در نظر انسان وجود وی تا به این درجه معمّا نبوده است. ١5٧ این دانشمند فقید معارف خود را در باب انسان بر اساس بسیار وسیعی می گذارد و در حقیقت به مردمشناسی فلسفی می پردازد. ۲ انسان از لحاظ موجود آلی – کسی که بخواهد در باب انسان تحقیقی بسزا کند یقینا به نحوی از انحاء به مسائل مابعدالّطبیعه نیز تماس پیدا می کند لیکن ما درین مورد به هیچ وجه قصد نداریم به این گونه مسائل نزدیک شویم. همچنین نمی توان درین مورد مکان منطقی روانشناسی در نظام علوم وارد بحث شد. همین قدر می گوئیم آنچه درین باره به قلم می آوریم همه بر تحقیقات تازه ای مبتنی است که کلیّۀ نظرات و مقیاس های گذشته را ملحوظ داشته، آنچه ردکردنی بوده است مردود شمرده و آنچه شدنی بوده مقبول داشته است. انسان موجودیست آلی که هر یک از آالت ١5۸ و ادوات بدن او برای بدن او که بر رویهم مجموعه ایست دارای جنبۀ وحدانی و از این لحاظ نیز اطالق کلمۀ نظام ١5٩ بر آن می شود اجرای وظیفهّای می کند یعنی هر جزئی ازین کل این کل را به نحوی خدمتگذار است و برعکس. 156 Meine Nachforschungen über den Gang der Natur in der , Heinrich. (1797). Pestalozzi Entwicklung des Menschengeschlechtes. Zürich. 157 Darmstadt Die Stellung des Menschen im Kosmos. (1930). r, Max. Schele 158 les organes 159 système
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2