اصول تعلیم و تربیت

132 از موت به آن معنا است که انسان چون فنا و نیستی را تجربه می ّکند از سر استیصال و ضعف دست به آفرینش مفاهیمی مثل بقاء بالله می زند تا سائق ماد ّی صیانت نفس را تشف ی بخشد. ّ در حیات انسانی صیانت نفس از ماهی ت غریزی اش فاصله می گیرد و به تأ ثیرات پایدار وجود که با تحلیل عنصری از میان نمی رود متمایل می گردد. دیدگاه دکتر هوشیار معطوف به نوعی از جهان بینی فلسفی است که ناظر به سیر ارتقائی مراحل وجود است که مطابق آن هر کششی در مراحل پائینتر به صعود به مرحلۀ باالتر تمایل دارد و به حضور بالقوۀ قوای فائقۀ انسانی در کشش های طبیعی تأکید می ورزد. لذا وظیفۀ نظام آموزش و پرورش است که به نحو مناسب میان کشش و ایده آل مطلوب رابطه برقرار سازد. یعنی به جای نفی سائق ها و یا سرکوب کشش ها و یا پند و اندرز توخالی نظام آموزش و پرورش ی ال قوای خ قۀ ّتمد ن را چنان انتظام بخشد که جوش و خروش و تطور ِذاتی کشش ها به سمت مراحل کمالی وجود سوق پیدا کند. به همان سیاق، کشش فعالیت و اشتغال می تواند به سمت جلوه های عالیّتر انسانی از قبیل کسب علم و معرفت و در مجموع به سوی تحر ی حقیقت هدایت گردد. همین گونه است در مورد کشش جنسی که به صورت تولیدمثل و علقه های عاطفی ظاهر می گردد و انواع آرزوها و تمایالت از آن بروز می کند. کشش جنسی در تب و تابش مقوالتی نظیر درد هجر و فراق را به صورت تجربه ای زنده و عاطفه ای عمیق در جان ّفرد برمی انگیزد. خال قیت هنری را نیز می توان از ثمرات این کشش تلق ی نمود. کشش ّجنسی چون در مدار عاطفه و دوست داشتن قرار گیرد می تواند فرد را از خود و تعل قاتش منقطع سازد و در قالب تسلیم و رضا یعنی عالی ترین جلوه های عرفان ظاهر شود. سلسله مراتبی میان این سه لطیفۀ انسانی برقرار است چنان که در پائین ترین مرحله، سائق تسلیم و رضا قرار می گیرد و سپس در مرتبۀ ّدوم تح ری حقیقت ظاهر میّشود و باالخره در باالترین مقام بقاء بالل ه تجّ ل ی می کند. به نظر دکتر هوشیار مطلوب آموزش و پرورش آنست که با استفاده از موازین عقل و خرد عبور انسان از سائق طبیعی را به لطیفۀ انسانی مهی ا سازد. دکتر هوشیار بر شناخت دقیق کشش ها تأکید می کند و قصد آن دارد که نظام آموزش و پرورش مطلوب را به سمت تالزم و تعادل میان کششها و ارزشها سوق دهد. سائق های طبیعی در نفس خود نه خوب هستند نه بد. به آنها نباید به نظرحقارت نگریست. سائق های طبیعی او لین تماس و تجربۀ انسان را با نظام و

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2