اصول تعلیم و تربیت

136 عصبی انسا ن که در رأس آن مادّۀ خاکستری رنگ پیچیدهای به نام مغز در محفظۀ جمجمه قرار دارد، از روز تولّد تحت تأثیرات عالم بیرون واقع می شود و وضع روز اوّل آن نیز خود محصول تأثیرات النهایه ای است که از حالت «آمیبی» تا به این موقع بر آن چیره گشته و در آن باقیمانده است. این تأثیرات همه آثاری درین نظام باقی گذاشته و پس از تولّد نیز می گذارد. یک مثال مقصود را روشن می کند. هر فردی از افراد انسان از روزی که به این جهان می آید تحت تأثیر ارتعاشات صوتی و امواج نور و هوا، سرما و گرما و فشار، تحت تأثیر انواع مؤثّرات پیچیدۀ اجتماعی واقع می شود. تا به امروز که آقایان جلو من نشسته اید شب و روز از محیط متأثّر شده و کیفیّت زندگی که در شما موجود است این تأثیرات را به شکل معینی که هر کدام از شما نمایندۀ آن هستید بیرون آورده است. حال اجازه بدهید به وسیلۀ نقشه این تأثیرات، یعنی آثاری که از آن ها در ما باقیمانده را متقسم به سه قسمت فرض کنیم و سپس صدق این فریضه را دربارۀ خودتان آزمایش کنیم. فرض کنید که ذهن ما بدین گونه به شعور ظاهر و شعور باطن تقسیم شده و شکل پائین را داشته باشد: سه دایره که هر یک محاط به دیگریست پیش چشم شماست. چنانکه مالحظه می کنید هر سه دایره پُر از خطوطیست کوچک که هر کدام از آن ها نمایندۀ یکی از محتویات ذهن، از تصوّرات جزئیّه و مفاهیم کلّیّه می باشد. فرض کنید که ما به وسیلۀ نورافکنی دایرۀ کوچک وسط را روشن کنیم. یقین است که در چنین وضعی دو دایرۀ

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2