146 طی تاریخ تکامل نوع، راهی و چاره ای اندیشیده یا احساس کرده است که همان بقاء باللّه باشد. سائق فعّالیّت و اشتغال تعبیریست که دو نفر از محققّین بزرگ بازی شناس مانند «گروس» ۲6۸ و «پترس» سابق الذّکر نظرات خود را در باب بازی جانوران و انسان بر آن پایه گذاشته اند. این سائق نیز در موارد ذیل جلوه می کند: انواع بازی، تقلید، کپی کردن، تکرار کردن، انواع ورزش ها و اسپورها، کارهای یدی اطفال و بدویان، صحبت کردن برای خاطر صحبت کردن چنانکه در اکثر مردم دیده می شود و انواع گردآوردنها در صورتی که مقصود ذخیره کردن نباشد بلکه برای نفس کار انجام گیرد، حتّی جلوههای عالی دیگری از قبیل علم و معرفت و فلسفه و کلیّة تحرّی حقیقت را از جلوه های سائق به سوی فعّالیّت و اشتغال دانستهاند. سائق شهوت به معنای اخص عموما در مواردی جلوه می کند که غایت، تولیدمثل است. چنانکه در ضمن اشاره به نظریّۀ «فندر » دیدیم او سائق اصلی را تولید و تطّور مدام از درون به سوی بیرون (ص ١٣٩ ) می دانست ولیکن بنا بر تقسیم بندی حاضر موارد جلوۀ سائق جنسی و فروع آن از این قرار است: انواع تمایالت انسانی که معموال به کلمۀ دوست داشتن و علقه تعبیر می شود، میل به زینت و خودآرائی که مردان نیز از آن عاری نیستند، آرزوهائی که غالبا هدف مصرّحی ندارن د مانند «درد هجر» که اکثر به صورت «آه کشیدن» ۲6٩ جلوه می کند، میل به راز دل گفتن، اُفت و خیز با دیگران، حتّی جلوه های عالی دیگر از قبیل «بی خبری از خود» و «از خود بیخبری» همه ازین مقوله اند. ادنی جلوۀ این سائق، شهوت به معنای اخص است و عالی ترین جلوۀ عرفانی آن «تسلیم و رضا» است. جای تردید نیست که با هیچ یک از نظرات انتقاعی ۲٧۰ و مکتب سطحی «عملی» ّ(پراگماتیسم) نمی توان این ترتب و «هیرآرشی» را رد کرد و باید مربّی دانا حق جریان طبیعی نفس را ادا کند تا بتواند از حیوان دو پا «موجودی همّا هنگ معدلالقوای نفسانی» (صفحۀ ١۰۶-١۰۵ ) بسازد و بدین وسیله بشر را از مهالک برهاند. ترتّب سائقها ۲٧١ - چنانکه مالحظه می شود سیر ارتقائی این سائقها که صفحات 268 Karl Groos 269 Sehnsucht = longing 270 Utilitarianism 271 hierarchy of needs (drives)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2