152 می توان وی را به اعتبار «وضع طبیعی»اش چنانکه در مورد هر جانور یا موجود طبیعی ال صادقست دیگر کام در نظر گرفت. بنا به نظر زیستشناسان تعلّق موجود زنده به محیط خود مانند تعلّق اعضای بدن به همدیگر است. همانطور که دست و پای حیوان متعلّق به بدن اوست همان طور نیز محیط او از عوامل مشکلۀ وجود اوست. در برابر انسان وحشی و طفل نیز چنین است. محیط و محتویّات آن در برابر موجود زنده حالت موضوعی ندارد بلکه به وسیلۀ کل وجود او که از جسم و جان ۲٧6 تشکیل یافته و به وسیلۀ «وضع مجموعی حیاتی» که حرکت و انفعال وی بنا بر هیجان حسّی است ۲٧٧ با موجود زنده ارتباط الینفک وجودی دارد. «بایتندیک» ۲٧۸ و « دو یونگ» ۲٧٩ ِ که هر دو در زمره زیستشناسان بشمارند آزمایش کرده اند که ا گر سگی را ببندید یعنی نگذارید که حرکت و جست و خیز وی با تأثرات حسّی وی همراه باشد ا شکال را تمیز نمی دهد در صورتی که در غیر این وضع تحت تأثیر حسّی شکل واقع می شود. هر گاه سگی را عادت داده باشید که روی تختهای که افقی قرار داده اند برود و دری را باز کند و احیانا جا و وضعیّت تخته را تغییر دهید و آن را مثال عمودی بگذارید دیگر از عهدۀ باز کردن در برنمی آید در صورتی ّکه انسان در نتیجۀ وجود تعم ق و امعان حسّی ۲۸۰ با وجود هر گونه تغییر از عهدۀ کارهای پیچیدهتر ازین برمی آید (ص ١۲۲ و ١۲٣ ). زنبوران عسل اشکالی را که الزمۀ حیات طبیعی و تأثّرات طبیعی آن هاست ادراک میکنند. مثال اشکالی را که به شکل گُل و شکوفه چیده شده تشخیص می دهند ولی از تمیز اشکال سادۀ هندسی عاجز و حتّی به آن اشکال هم عادت نمی کنند. نوعی از زنبور هست که به نوزادان خود خوراک ملخ می دهد. پس از اینکه ملخ را فلج کرد شاخ ملخ را گرفته به النۀ زیرزمینی خود می برد. «فابر » حشره- ّشناس بزرگ فرانسوی پس از بیحس شدن ملخ شاخهای آن را قطع نمود. باز زنبور دست از کار نکشید و شاخکی که نزدیک فک ملخ است گرفته به کار خود ادامه داد ولیکن همین که عالم مذکور در آزمایش دیگر آن را هم قطع نمود زنبور مستأصل شد و الاقّل به نوک پا و ران هم متوسّل نگردید که آن را کشیده ببرد، مثل اینکه برای حشره 276 -situation -physical whole psycho 277 -situation -motoric total vital affect 278 F. J. J. Buytendijk )١۸۸٧-١٩٧۴( 279 Néerl. Physiol. I, 3. Recherches sur la formation d'idées chez le chien. , H. (1919). de Jong 280 anschauliche Einsicht = sensory insight
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2