180 فصل ششم خالصه و تحلیل در این فصل دکتر هوشیار میان ارادۀ آزمند وارادۀ معطوف به خرد تفاوت می گذارد. گفته شد که ارادۀ آزمند از میان سائق ها و کششها برمی خیزد. انگیزۀ ّارادۀ آزمند دستیابی به اهداف و امیال طبیعی و ماد ی فرد است و ذاتا خودخواه و برتری جو است. در عین حال کشش های طبیعی برای رسیدن به اهداف خود بایستی به نظم و ترتیبی که ارادۀ ّآزمند ایجاب می کند تن در دهند. حت ی فرد بزه کار برای رسیدن به اهداف خودخواهانهاش نیازمند استفاده از عملکرد ارادۀ ّآزمند است. یعنی بایستی نوعی انضباط را برخود تحمیل کند، برخی لذ ات و شهوات را موقتً ا به تعویق اندازد، مشکالتی را تحمل کند و ّدر مسیر دستیابی به هدف پافشاری کند تا سرانجام بتواند به خواهش های مادی و نفسانی خود دست یابد. انسان توانائی آن را دارد تا ارادۀ مسبوق به سائق را تحت نفوذ ارادۀ مسبوق به خرد درآورد. وظیفۀ اراده آن است که نیروی خرد و عقل را تبدیل به عمل سازد. لذا اراده ابزار عمل و وسیلۀ کار عقل عملی است. روانشناسان سعی کرده اند که مفهوم اراده را از ادبیات خود خارج سازند. نظر دکتر هوشیار آنست که اراده بایستی در مطالعات روانشناسی علمی و در حوزۀ آموزش و پرورش مورد برر سی مجد د قرار گیرد. برخورد ّعلمی به مفهوم اراده ایجاب می کند که آن را مفهومی اسرارآمیز تصو ّر نکرد بلکه نتیجۀ ّتحو ل رغبت و محر کات طبیعی دانست که توسط نظام آموزش و پرورش مطلوب به سمت خرد و ادراک ارزش ها معطوف گشته است. دکتر هوشیار می نویسد: «ّ ّپس باید در آموزش و پرورش به محر کات او ّلیه نهایت اهمیت داد و تحقیق کرد که چگونه در هر مورد محر ک به صورت عمل ارادی یعنی عمل ّتصمیمی بیرون می آید: او ل اینکه انسان به هدف (باارزش) معرفت پیدا می کند در صورتی که در مراحل ابتدائی فقط مطلوب را از روی حس ادراک میکند، ثانی اینکه در همان حین مرتجال کوششی برای تحق ق یا وصول به آن ارزش در شخص پیدا می شود که عبارت از همان نیروی ارادی بنا برعرف عام ّباشد. این کوشش باز در ضمن به سهم خود مورث هیجانات سائقی دیگر است. ّدر عمل ارادی: تمد د احساس هست، این تمد د با عزم همراه است. انرژی
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2