187 دارد مورد توجّه نیز هست. لیکن عکس آن همیشه صحیح نیست: نه هر چه مورد توجّه فرد است اجتماع بدان می گراید یا اینکه باید به آن بگراید. درین باب باید تحقیق کرد که آیا واقعا آنچه نظر مرا جلب می کند پُرارزش است؟ مُسکرات و دخانیات نظر بعضی از مردم را جلب می کند. آیا واقعا ارزشی بر آن ها مترتّب است؟ یقین هر دو، نوعی ارزش تخدیری دارند. ولیکن آیا ارزش سودمندی ٣۲٧ و ارزش تخدیری هر دو یکیست؟ آیا هر چه لذّت آور است سودمند هم هست؟ کی اعتبارات شخصی مشمول ارزش واقع می شود؟ با چه شرایطی رفتار انسان را می توان پرارزش نامید؟ این ها همه از مسائل مهم فلسفۀ ارزش است که از لحاظ آموزش و پرورش نیز باید مورد توجّه قرار گیرد و در جای خود از لحاظ ما نیز خواهد گذشت. درین جا بدون اینکه به مفهوم ارزش از لحاظ حکمت و مباحثاتی که درین باب از اواسط قرن گذشته پیش آمده توجّه کنیم ٣۲۸ به تقسیماتی که «ریکرت » حکیم ارزششناس معاصر آلمانی در نظر گرفته و مربّی معروفی نیز مانند «کرشنشتاینر» آن را پذیرفته است اشاره می کنیم: این حکیم، ارزش و اعتبار را به دو طبقۀ اساسی منقسم میسازد: ارزش (اعتبار) مشروط ارزش (اعتبار) غیرمشروط (مطلق) .١ ارزش هائی که اعتبار مشروط دارند آن هائی هستند که سعادت شخصی را تأمین می کنند و بر خوشبختی افراد می افزایند. این نوع ارزش نیز عموما محرّک ارادۀ آزمند است که این را باز به دو نوع منقسم میکند: الف – اعتبارات مشروط شخصی، و آن ُها بر اشیاء و اموری مترتّبند که فقط در نزد شخصی معیّن باارزش یا پرارزش می باشند از قبیل ساعتی کهنه که 327 Nützlichkeitswert 328 ّ مهم ترین مسئله ای که امروز در حکمت مورد توجّه دانشمندان است همین موضوع «ارزش» است که آثار گرانبها و تألیفات بسیار به السنۀ مختلفه در آن باب فراهم آمده است. حکیم بزرگ آلمانی «لوتسه» و «نیچه» و دراین اواخر سه استاد عالیقدر یکی «ریکرت » و دیگری «ادوارد شیرانگر» و دیگری «شِلِر » اساس این معرفت را ممهّد ساختهاند. کتبی که می تواند مورد مطالعۀ دانشجویان قرار گیرد و عجالة در دسترس است همان کتاب عظیم «شِلِر » تحت عنوان: Der Formalismus in der Ethik und die materiale Wertethik می باشد که از جمله کتب کتابخانۀ فنّی فرهنگ است. کتابی که آشنایان به زبان فرانسه را به کار آید تحت عنوان Traité des Valeur تألیف L. Lavelle میباشد که از جملۀ نشریّات فلسفی تحت عنوان Logos پس از جنگ اخیر در پاریس تهیّه شده. در اکثر آثار نظری معتبر آموزش و پرورش نیز به مسئلۀ «ارزش» توجّهی بسزا می کنند (رجوع شود به فصل مشبع « جنبۀ آ کسیولوژیک در مفهوم ارزش» از کتاب مهم «نظریه در باب آموزش و پرورش» تألیف مربّی بزرگ «کرشن شتاینر » و دیگر به کتاب مهم «کلیّات آموزش و پرورش» تألیف «رنه اوبر » که در صفحۀ ۲٩ این کتاب ذ کر آن گذشت).
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2