188 کسی از نیای خود به یادگار دارد یا دفترهای ایّام مدرسه و کاغذهائی که در زمان های بسیار پیش به خانوادۀ خود نوشته و برای او ارزش دارد در صورتی که برای دیگری در حکم کاغذ عطّاری است. چنین است با تار موی شخصی که او را دوست می دارید در صورتی که برای دیگری ابدا ارزش ندارد. ا طفال این گونه اشیاء که بر آن ارزش مشروط شخصی مترتّب است نگاه می دارند. حافظۀ آن ها پر از تصوّرات و خاطراتی است که همه ارزش شخصی دارند و پرورشکار مجرّب می تواند همین عالقه و رغبت را سرچشمۀ بسیاری از امور تربیتی از قبیل پرورش استعدادات و حتّی تفهیم دروس برنامه ای قرار دهد و در تماس با این ارزش ها قوای نفسانی شاگرد را مِن حیث المجوع ترقّی دهد. ب – اعتبارات مشروط عمومیست، و آن ها بر اشیاء و اموری مترتبند که القه به مورد عالقۀ همۀ مردم یا عدۀ کثیری از مردمست. ع اشیاء خوراکی و پوشاکی و عالقه ای که مردم به امنیّت و آبادی و بعض از سنن و آداب دارند ازین قبیل است. .۲ ارزشهائی که اعتبار غیرمشروط (مطلق) دارند آن گونه هستند که نظام تمدّن را بنیان مینهند. چنانکه در عسرت و تنگدستی از اعتبارات مشروط شخصی می توان گذشت تا اینکه شخص به اعتبارات مشروط عمومی از قبیل خوراکی و پوشاکی و امنیّت نائل گردد همچنان می توان از اعتبارات مشروط عمومی گذشت و صرف نظر کرد تا به حقیقت و زیبائی رسید. حتّی حیات نیز در بعضی موارد به درجۀ ارزش های مشروط تنزّل میکند و بشر حاضر به فداکاری و قربانی در مقابل ارزش های مطلق می ال شود. مث هر گاه بگویند خوراکی و پوشاکی و پول و امثال آن به شما می دهیم و بدانید که االن شب است در صورتی که روز باشد و شخص شما نیز روز را وجدان کند هیچ وقت با قبول ارزش های مشروط عمومی مذکور، وجدان شما دیگرگون نمی شود. به فرض اینکه اهل مجامله هم باشید و به اجبار با لقلقۀ زبان هم بگوئید که حاال شب است وجدان شما باز حکم می کند که روز است. به «گالیله » گفتند: اعتراف کن که کفر گفته ای که زمین به دور خورشید می گردد. دانشمند در ضمن اقرار زبانی آهسته نیز به زمین خطاب کرد:
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2