اصول تعلیم و تربیت

214 معینی به خود گرفته مقدمات عمل تبلور و وجود بلور را فراهم میسازند. در مورد گیاه در ابعاد ثالثه افزایشی مالحظه می کنیم به اضافه صور مختلف در موجودی واحد. اینجا یعنی در مورد گیاه دیگر نمی توان همان معنی ساده یا بالنسبه سادۀ "شدن" و تغییر را که در باب توده شن و تشکل بلور بکار بردیم بکار برد. گیاه بر فرض اینکه تحت قوانین مکانیکی که در تشکیل بلورها جاریست قرار گیرد باز خود دارای تعیّنی است که باید، جهت بیان آن تعیّن، اصطالح "عضو" به کاربرد. هر گاه قسمتی از توده شن را از مابقی مجزا کنیم یا اگر قطعه ای از بلور را جدا کنیم بر آن قسمت و بر آن قطعه کنده شده مفهوم "جزء" اطالق می شود لیکن شاخه درخت، شکوفه درخت، ریشه درخت تنها جزء درخت نیستند، به درخت و در زندگانی آن نسبت دیگری دارند جز نسبت ی که قطعهای از بلور در بلور یا قسمتی از شن در توده شن دارد. در مورد گیاه موضوع ما فقط حدوث و تغییر نیست چنان که در افزوده شدن مقدار شن یا تکوین ناگهانی بلور مشهود افتاد. فقط در این مورد می توان از تطور و تکامل به معنی ارتقاء و رسائی (به جائی، به نقطه ای، به وضعی) بحث کرد. نطفه نباتی دارای استعدادیست که نمی توان آن قابلیت را تحت علت و معلول مکانیکی آورد. بر فرض اینکه آب و رطوبت هم در بدو امر در پوست اطراف

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2