اصول تعلیم و تربیت

229 "علمی" ترین علوم یعنی فیزیک و بالتبع شیمی نمی تواند در باب چنین "مکانیسمی" روائی داشته باشد. حاصل اینکه با تعاریفی که ما برای علوم طبیعی آوردیم و دیدیم که بحث تکامل و ارتقاء با مباحث علوم بنا بر مبانی قدیم و تعریف های قدیم آن حد مشترکی ندارد و در حیطه بحث آن وارد نیست نمی توان در آن دایره در پی چنین مفهومی رفت. آشکار است که مفهوم تکامل و ارتقاء در عالم طبیعت مصداق دارد که عبارت از همان تکامل خالقی است که "برگسون" فرانسوی آن را طرح کرده و توان الاقل تردیدی حکیمانه در این مورد بکار برده است که آیا می مسأله ارتقاء را با ابزار عقل حل کرد یا خیر، از آن رو که تکامل خالق موضوع "برگسون" با معنی تکامل تاریخی یا تکامل تمدن (و صور اجتماعی انسانی (/ مطابقت می کند عجالة به تردید حکیمانه وی اشاره کردیم تا بحث در این معنی را در مقاله جداگانه ای مربوط به تاریخ متعرض شویم. هدف اصلی علوم طبیعی تحصیل قوانین قطعی عمومی است. قطعی به این معنی که تحت نفوذ زمان و آنچه معلق به آنست نباشد و در حقیقت فوق زمان باشد. به این لحاظ نیز علوم طبیعی ناچار است که کیفیات را به کمیات تبدیل کند و امور پیوسته و غیر متجانس ٣٩6 را که به واسطه تکامل و ارتقا پدید می آید به کمیات متجانسه و همشکل ٣٩٧ راجع نماید تا بتواند در هر آن آنها را در 396 hétérogène 397 homogène

RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2